نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 19 صفحه : 127
شما
مىكشاند با خود شما است نه با ما، و نيز فرموده:(قالُوا اطَّيَّرْنا بِكَ وَ بِمَنْ
مَعَكَ قالَ طائِرُكُمْ عِنْدَ اللَّهِ)[1] يعنى آن چيزى كه خير و شر شما به وسيله آن به
شما مىرسد نزد خداست، و اين خداست كه در ميان شما تقدير مىكند آنچه را كه
مىكند، نه من و نه اين همراه من، ما مالك هيچ چيزى نيستيم. اين چند شاهد از قرآن
كريم بود.
[بيان
اينكه تاثير تفال و تطير مربوط به حالت نفسانى كسى است كه تفال و تطير مىكند]
و
اما در روايات اخبار بسيار زيادى در نهى از آن و اينكه براى دفع شومى آن
بىاعتنايى نموده و به خدا توكل كنيد، و به دعا متوسل شويد، رسيده، و اين روايات
نيز بيان گذشته ما را تاييد مىكند، كه گفتيم: تاثير تفال و تطير مربوط به نفس
صاحب آن است، از آن جمله در كافى به سند خود از عمرو بن حريث روايت كرده كه گفت:
امام صادق (ع) فرمود: طيره و فال بد زدن را اگر سست بگيرى و به آن بىاعتنا باشى و
چيزى نشمارى سست مىشود، و اگر آن را محكم بگيرى محكم[2]
مىگردد[3]. پس دلالت
اين حديث بر اينكه فال چيزى نيست هر چه هست اثر نفس خود آدمى است بسيار روشن است.
و
نظير اين روايت حديثى است كه از طرق اهل سنت نقل شده كه فرمود: سه چيز است كه احدى
از آن سالم نيست، يكى طيره است، و دوم حسد و سوم ظن. پرسيدند: پس ما بايد چه كار
كنيم؟ فرمود: وقتى فال بد زدى بىاعتنايى كن و برو، و چون دچار حسد شدى در درون
بسوز ولى ترتيب اثر عملى مده و ظلم مكن، و چون ظن بد به كسى بردى در پى تحقيق
برميا، (و يا ظن خودت را مپذير)[4].
[نهى
از فال بد زدن و توصيه به توكل بر خدا در موارد تطير]
و
نيز در اين معنا روايت كافى است كه از قمى از پدرش از نوفلى از سكونى از امام صادق
(ع) نقل كرده كه فرمود: رسول خدا 6 فرمود: كفاره
[1] گفتند ما به تو و به آنكه همراه تو است فال بد زدهايم، او
گفت طائر و سرنوشت بدتان نزد خداست. سوره نمل، آيه 47.
[3] خود اينجانب تجربه كردهام كسانى كه سيزده را نحس مىدانند
اگر سيزده بدر نروند به طور جدى صدمه مىخورند، و يا اگر در كارى كه مىخواهند
شروع كنند كسى عطسه بزند، و اين را بطور جدى علامت آن بدانند كه اين كار صدمه
دارد، اگر به آن كار اقدام كنند سخت صدمه مىخورند، و كسانى كه هيچ اعتنايى به
سيزده و عطسه ندارند هيچ ضررى نمىبينند. مترجم .