نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 585
عنايتى به
هدايت آنان ندارد، و در نتيجه از ناحيه خدا سعادتى ندارند، و هيچ سعادتى شامل
ايشان نمىشود، قهرا نصيبى از عذاب دارند، مثل نصيب هم مسلكانشان در امتهاى گذشته
كه هلاك شدند، پس با اين حال اين چه عجلهاى است كه دارند، و به تو مىگويند كه
زودتر عذاب ما را بياور، و مىگويند: (مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ)- پس وعده چه وقت مىرسد اگر راست مىگوييد
و (أَيَّانَ
يَوْمُ الدِّينِ)- روز قيامت چه
وقت است ؟.
در
اين آيه شريفه التفاتى از غيبت به تكلم به كار رفته، (در آيه قبلى خدا را غايب فرض
كرده بود، و او را به اوصاف ذو القوة و رزاق و متين توصيف مىكرد، و در آيه مورد
بحث خود خداى تعالى گوينده به حساب آمده، مىفرمايد آنهايى كه از اين امت
ستمكارند، چنين و چنان هستند، و در حقيقت مىتوان گفت اين التفات جديدى نيست، بلكه
بر گشتن به سياق قبلى است، كه باز در آن خداى تعالى گوينده بود، و مىفرمود: من جن
و انس را خلق نكردم (مگر براى ...)، چون سخن در آيه مورد بحث از شاخههاى آن آيه
است.
(فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ)
اين آيه تفريع و نتيجهگيرى از جمله(فَإِنَّ لِلَّذِينَ
ظَلَمُوا ذَنُوباً ...)، و هم هشدارى است به اينكه اين ذنوب
و نصيب در روز قيامت براى آنان محقق و حتمى است، هر چند كه زودرس شدن قسمتى از آن
در همين دنيا ممكن باشد، و قيامت روزى است كه براى آنان به غير از ويل و هلاكت
چيزى نيست، و آن همان روزى است كه وعدهاش داده شده.
و
اگر تعبير(لِلَّذِينَ ظَلَمُوا) كه در آيه
قبلى بود، در اين آيه به(لِلَّذِينَ كَفَرُوا)
تبديل شده، براى اين بود كه توجه دهد، به اينكه مراد از ظلم در آنجا ظلم كفر است
نه ظلم به مردم.
بحث
روايتى [ (رواياتى در ذيل آيه:(وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ
الذِّكْرى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ) و آيه:(وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ)
و در باره طلب روزى)]
در
مجمع البيان مىگويد: با اسنادى از مجاهد روايت شده كه گفت: روزى على بن ابى طالب
(ع) با عمامه بيرون آمد، در حالى كه پيراهنش را به خود پيچيده بود، پس فرمود: وقتى
جمله(فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَما أَنْتَ بِمَلُومٍ)
نازل شد، احدى از ما نماند مگر آن كه يقين كرد كه عذاب خواهد آمد، چون رسول خدا
6 مامور شده بود از بين امت بيرون شود، ولى همين كه اين جمله نازل شد:(وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ)
دلهايمان آرام گرفت، چون معناى اين جمله اين است كه: با قرآن، كسانى را كه از بين
قومت به تو ايمان آوردهاند موعظه كن، كه موعظه به حال مؤمنين سود مىدهد- نقل از
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 585