نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 352
(لَهُمْ
فِيها مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ)
در اين جمله مطلب را عموميت مىدهد.
(وَ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ)- آمرزشى كه تمامى گناهان و بديها را
محو مىكند و ديگر عيش آنها به هيچ كدورتى مكدر و به هيچ نقصى منقص نيست. و در
تعبير از خدا به كلمه ربهم اشاره است به اينكه رحمت خدا و رأفت
الهيهاش سراپاى آنان را فرا گرفته.
(كَمَنْ هُوَ خالِدٌ فِي النَّارِ)- در اين جمله يكى از دو طرف
قياس حذف شده، تقديرش اين است كه: آيا كسى كه داخل چنين بهشتى مىشود، مثل كسى است
كه او جاودانه در آتش است. و نوشيدنيشان آبى است بسيار بسيار داغ كه رودههايشان
را تكه تكه مىكند و اندرونشان را بعد از نوشيدن مىسوزاند؟ و نوشيدنشان هم به
كراهت و جبر است، هم چنان كه فرموده:(وَ سُقُوا ماءً حَمِيماً
فَقَطَّعَ أَمْعاءَهُمْ). بعضى از مفسرين[1]
گفتهاند: جمله(كَمَنْ هُوَ خالِدٌ ...) بيانى است
براى جمله قبلى كه مىفرمود:(كَمَنْ زُيِّنَ ...)
ولى اين نظريه درست نيست.
بحث
روايتى [ (چند روايت در ذيل آيه:(ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا
ما أَنْزَلَ اللَّهُ) و بعضى آيات گذشته ديگر)]
در
مجمع البيان در ذيل آيه(ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا ما أَنْزَلَ
اللَّهُ) مىگويد: امام ابى جعفر فرمود: يعنى از آنچه كه خدا در حق على (ع)
نازل كرده كراهت دارند[2].
و
نيز در همان تفسير است كه در ذيل جمله (كَمَنْ
زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ) از بعضى نقل كرده كه
گفتهاند: منظور منافقين هستند. و اين مطلب از امام ابى جعفر (ع) روايت شده[3].
مؤلف:
احتمال دارد هر دو روايت از باب تطبيق مصداق بر كلى باشد.
و
در تفسير قمى در ذيل جمله(كَمَنْ هُوَ خالِدٌ فِي
النَّارِ وَ سُقُوا ماءً حَمِيماً فَقَطَّعَ أَمْعاءَهُمْ)
گفته: كسى كه در چنين بهشتى قرار دارد، مثل كسى نيست كه در چنين آتشى هست، هم چنان
كه دشمن خدا مثل ولى خدا نيست[4].