نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 502
سنت خدا در
اقوام گذشته و قبل از اين نيز همين بود، و تو هرگز سنت خدا را دگرگون نخواهى ديد
(62).
بيان
آيات [بيان آيات مربوط به نكاح و طلاق كه بعضى مخصوص پيامبر 6 و برخى راجع به همه مسلمانان است]
اين
آيات احكام متفرقى را متضمن است كه بعضى از آنها مخصوص رسول خدا 6 و همسران او،
و بعضى ديگر مربوط به عموم مسلمانان است.
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا، إِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ
طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ
عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَها فَمَتِّعُوهُنَّ وَ سَرِّحُوهُنَّ سَراحاً جَمِيلًا)
منظور از نكاح زنان، عقد كردن آنان است، و كلمه مس به
معناى دخول و انجام دادن عمل زناشويى است. و منظور از متعوهن اين است
كه چيزى از مال به ايشان بدهند، كه مناسب حال و شان ايشان باشد، و كلمه
تسريح به جميل ، به معناى اين است كه بدون نزاع و خصومت طلاق دهند.
و
معناى آيه اين است كه: اى كسانى كه ايمان آوردهايد! وقتى زنان را طلاق مىدهيد،
بعد از آنكه با ايشان عقد ازدواج بستهايد، و قبل از اينكه عمل زناشويى با ايشان
انجام داده باشيد، ديگر لازم نيست زن مطلقه شما عده نگه دارد، و بر شما واجب است
كه اولا بدون خشونت و خصومت طلاق دهيد، و در ثانى با چيزى از مال بهرهمندشان
كنيد.
اين
آيه مطلق است، و آن موردى را كه مهر براى زن معين كرده باشند، و نيز موردى را كه
معين نكرده باشند شامل است، و خلاصه به اطلاقش شامل مىشود آنجا را هم كه مهر معين
كردهاند، و مىفرمايد هم بايد مهر بدهيد، و هم به چيزى از مال بهرهمندشان كنيد.
چون
هر دو صورت را شامل بود، آيه(وَ إِنْ
طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ
فَرِيضَةً فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ)[1] آن
را مقيد به صورتى مىكند، كه مهريه معين نكرده باشند، چون آيه مزبور مىفرمايد: و
چون زنان را قبل از آنكه عمل زناشويى انجام داده باشيد طلاق دهيد، در صورتى كه مهر
براى ايشان معين كردهايد، تنها نصف مهر را مىبرند، آن گاه آيه مورد بحث در جايى
حجت مىشود كه مهر معين نكرده باشند.