اطاعت كافران و منافقين مكن، كه خدا دانا و فرزانه است (1).

و آنچه از ناحيه پروردگارت به تو وحى مى‌شود پيروى كن، كه خدا به آنچه كه مى‌كنيد همواره با خبر است (2).

و بر خدا توكل كن، كه خدا براى توكل و اعتماد كافى است (3).

خدا براى يك نفر دو قلب در جوفش ننهاده، و خدا همسرانى را كه ظهار مى‌كنيد (و مى‌گوييد پشت تو پشت مادرم باد) مادر شما نكرده، و خدا پسر خوانده‌هايتان را پسرانتان نكرده، اين سخنانى است كه شما از پيش خود مى‌تراشيد، ولى خدا حق مى‌گويد، و به سوى راه، هدايت مى‌كند (4).

پسر خوانده‌ها را به نام پدرانشان صدا بزنيد، كه اين نزد خدا به عدالت نزديك‌تر است، و به فرضى كه پدر آنان را نمى‌شناسيد، برادر دينى خطابشان كنيد، و يا به عنوان دوست صدايشان بزنيد، و خدا در آنچه كه تا كنون اشتباه كرده‌ايد شما را مؤاخذه نمى‌كند، و ليكن آنچه را عمدا مرتكب مى‌شويد مؤاخذه مى‌كند، و خدا همواره آمرزنده و رحيم است (5).

پيغمبر اسلام از خود مؤمنين نسبت به آنان اختياردارتر است، و همسران وى مادران ايشانند، و ارحام بعضى مقدم بر بعضى ديگرند، تا كسى از ارحامش وارثى دارد، ارث او به مؤمنين و مهاجرين نمى‌رسد، مگر آنكه بخواهيد با وصيت مقدارى از ارث خود براى آنان، احسانى به آنان كرده باشيد، اين حكم در لوح محفوظ هم نوشته شده است (6).

و چون از پيامبران پيمانشان را بستانديم، و نيز از تو پيمانت را گرفتيم، و از نوح و ابراهيم و موسى و عيسى بن مريم، و از همه‌شان ميثاق غليظى بستانديم (7).

تا از راستگويان بخواهم كه راستى باطنى خود را اظهار كنند، و خدا براى كافران عذابى دردناك آماده كرده است (8).

بيان آيات‌

اين سوره مشتمل است بر معارف، احكام، قصص، عبرتها، و مواعظى چند، و از آن جمله مشتمل است بر داستان جنگ خندق، و اشاره‌اى هم به داستان يهوديان بنى قريظه دارد، و سياق آيات آن شهادت مى‌دهد به اينكه از سوره‌هايى است كه در مدينه نازل شده.

[اشاره به زمينه نزول آيه:(يا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ الْمُنافِقِينَ ...)]

(يا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ الْمُنافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً حَكِيماً) در اين آيه رسول خدا 6 مامور شده به تقواى از خدا، و در آن‌