دليلش هم اين است كه آثار عبوديت كامل از عبوديتشان مشاهده مى‌شود، و آن اين است كه هرگز در سخن از خدا سبقت نمى‌گيرند.

[بيان حال و وصف ملائكه، كه نه آلهه‌(بَلْ عِبادٌ مُكْرَمُونَ‌) خدايند و(لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ‌)]

پس مراد از اينكه ملائكه را عباد خواند، با اينكه تمامى موجودات داراى شعور، همه عباد و بندگانند، خواست به آنان بفهماند كه عبوديتى كه دارند خدا به ايشان كرامت كرده، و اين موهبت، عطيه‌اى است الهى، پس خود را جز بنده نمى‌بينند، و اين نظير مخلص (به كسر لام براى خدا است، كه وقتى كسى چنين شد، خدا هم در مقابل، او را مخلص (به فتح لام) براى خود قرار مى‌دهد چيزى كه هست فرق ميان كرامت ملائكه و كرامت بشر- هر چند كه در هر دو موهبتى است- اين است كه اين موهبت را به بشر از راه اكتساب مى‌دهند، ولى به ملائكه بدون اكتساب، (دقت فرماييد).(لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ).

وقتى گفته مى‌شود: فلانى در سخن از فلانى پيشى نمى‌گيرد، معنايش اين است كه قبل از اينكه او در باره چيزى سخنى بگويد، اين در باره آن هيچ حرفى نمى‌زند، پس اين هر چه مى‌گويد پيرو گفته‌هاى او است، كه چه بسا از همين معنا به طور كنايه تعبير مى‌كنند به اينكه اراده‌اش تابع اراده او است، و در جمله‌(وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ) ظرف بامره متعلق است به جمله يعملون و اگر از متعلق خود جلو افتاده براى افاده حصر است، تا برساند تنها به امر او عمل مى‌كنند نه بدون امر او، البته انحصار به اين معنا است نه اينكه بخواهد عمل به دستور خدا را نفى كند، پس فعل ملائكه تابع امر و اراده او است، هم چنان كه گفتار ملائكه هم تابع قول خدا است، پس ملائكه، هم از جهت فعل و هم از جهت قول، تابع اراده خدا هستند.

و به عبارتى ديگر اراده و عمل ملائكه تابع اراده او است، چون منظور از قول در آيه شريفه همان اراده خداى تعالى است، پس ملائكه نمى‌خواهند مگر آنچه را كه او مى‌خواهد، و نمى‌كنند مگر آنچه را كه او نمى‌خواهد و اين كمال بندگى را مى‌رساند، چون عبوديت عبد اين اقتضا را دارد كه اراده و عمل خود را ملك مولا بداند.

اين بود آنچه ظاهر آيه آن را افاده مى‌كند، و البته در صورتى تمام است كه مراد از امر، ضد و مقابل نهى باشد، آن وقت آيه مى‌فهماند كه ملائكه اصلا معناى نهى را نمى‌دانند چون شناختن نهى، فرع امكان انجام عمل مورد نهى است، و ملائكه هيچ عملى را انجام نمى‌دهند مگر به امر خدا.

و ممكن است از آيه شريفه‌( إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ، فَسُبْحانَ‌)