بلكه آن رزق توأم با حريت و استقلال نعمتى است كه خدا به طبقه برتر اختصاص داده، آيا باز هم نعمت خداى را انكار مى‌كنيد؟

اين آن معنايى است كه ظاهر آيه با كمك قرينه‌هايى كه همراه آن است و نيز با كمك سياق، آن را افاده مى‌كند، چون سياق آيات منت نهادن و بر شمردن نعمت‌ها است.

[وجوه ديگرى كه در معناى آيه فوق گفته شده است‌]

و چه بسا براى آيه معناى ديگرى نيز كرده باشند:

مثلا بعضى‌[1] گفته‌اند: معناى آيه آن است كه: مردم حاضر نيستند عبيد و بردگان خود را در مال و همسر خود شريك كنند تا همه با هم برابر باشند، زيرا اين تساوى را يك نوع نقص براى خود مى‌پندارند، خوب وقتى بندگان من حاضر نيستند بنده‌هاى خود را شريك خود كنند من چگونه بندگان خودم را شريك در ملك و سلطنت و خدايى خود بسازم تا مردم آنها را هم بپرستند، همانطور كه مرا مى‌پرستند، و به آنها تقرب جويند همانطور كه به من تقرب مى‌جويند؟ پس اينان كه عيسى بن مريم (ع) را مى‌پرستند آيا خداى خود را از يك مولاى عرفى كمتر مى‌دانند؟

آن گاه گفته‌اند[2]: اين آيه همان مطلبى را افاده مى‌كند كه آيه‌(ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلًا مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ شُرَكاءَ فِي ما رَزَقْناكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَواءٌ)[3] در مقام افاده آن است و گفته‌اند[4] كه آيه مزبور در باره نصاراى نجران نازل شده است.

ليكن همانطور كه گفتيم سياق آيه، سياق بر شمردن نعمتها به منظور استنتاج توحيد است، نه مناقضه و توبيخ، زيرا هيچ بويى از توبيخ و مناقضه در آن نيست.

علاوه بر اين، آيه شريفه از آياتى است كه در مكه نازل شده، و رسول خدا 6 در مكه ملاقاتى با مسيحيان نجران نداشته و مسيحيان نجران در مدينه بر آن جناب وارد شدند آنهم در سال ششم هجرت و يا بعد از آن، مقايسه اين آيه با آيه سوره روم هم درست نيست، زيرا ميان آن دو فرق است، زيرا سياق اين آيه سياق احتجاج از راه شمردن نعمتها است، و سياق آيه دوم سياق توبيخ بر شرك است.

[1] مجمع البيان، ج 6، ص 373 به نقل از ابن عباس، مجاهد و قتاده.

[2] روح المعانى، ج 14، ص 189.

[3] مثالى از خود شما برايتان زده آيا خود شما در آنچه كه داريد و ما روزيتان كرده‌ايم شركائى داريد كه شما و آن شركاء در آن مساوى باشيد؟ سوره روم، آيه 28.

[4] مجمع البيان، ج 6، ص 373.