بعث روز قيامت، و مى‌فهمد كسى كه بدين وسيله، زمين مرده را زنده كرد مى‌تواند مردگان را هم زنده كند.

(وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعامِ لَعِبْرَةً ...).

كلمه فرث به معناى كثافاتى است كه در روده‌ها مى‌افتد و در روده بزرگ جمع مى‌شود، ولى وقتى به خارج آمد آن را سرگين گويند، كلمه سائغ اسم فاعل از سوغ است، گفته مى‌شود: ساغ الطعام و الشراب- غذا و شراب روان شد و اين را وقتى گويند كه شراب (مايعات) آشاميدنى گوارا باشد، و به آسانى در گلو رود.

(وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعامِ لَعِبْرَةً)- يعنى براى شما در شتر و گاو و گوسفند امرى است كه اگر عبرت‌گير و پندپذير باشيد همان امر براى عبرت و موعظه شما بس است، آن گاه آن امر را بيان نموده مى‌فرمايد:(نُسْقِيكُمْ مِمَّا فِي بُطُونِهِ ...) از آنچه در درون بدنهايشان هست شما را سيراب مى‌كنيم، در اينجا ضمير راجع به انعام را مفرد آورد، و اين از باب كثير را واحد فرض كردن است.

[معناى اينكه فرمود: شير خالص را از ميان فضولات شكم و خون به شما نوشانيديم‌]

(مِنْ بَيْنِ فَرْثٍ وَ دَمٍ)- شير حيوانات شيرده كه جايش اواخر شكم، ميان دو پاست، و خون كه مجرايش شرايين و رگها است كه به تمامى آن دو احاطه دارد، و اگر شير را عبارت دانسته از چيزى كه ميان كثافات و خون بدن قرار دارد، از اين باب بوده كه اين هر سه در داخل بدن و در مجاورت هم قرار دارند، اين غذاى پاك و لذيذ را از ميان آن دو بيرون كشيده، هم چنان كه گفته مى‌شود: من از ميان قوم، زيد را اختيار كردم، و از ميان آنها بيرونش كشيدم كه البته وقتى گفته مى‌شود كه زيد و قوم در يك جا جمع شده باشند، هر چند زيد در حاشيه جمعيت نشسته باشد، نه در وسطشان، چون مراد اين است كه من او را از ميان آن همه جمعيت با اينكه غير شما نيز بود تميز دادم و جدا كردم.

معناى آيه اين است كه ما شما را از آنچه كه در بطون انعام است شيرى از ميان سرگين و خون آنها بيرون كشيديم و به شما نوشانديم، كه به هيچ يك از آن دو آلوده نبود، و طعم و بوى هيچ يك از آن دو را با خود نياورد، شيرى گوارا براى نوشندگان و اين خود عبرتى است براى عبرت گيرندگان، و وسيله‌اى است براى راه بردن به كمال قدرت و نفوذ اراده خدا، و اينكه آن كس كه شير را از سرگين و خون پاك نگاه داشته قادر است كه انسان را دوباره زنده كند، هر چند كه استخوانش هم پوسيده و اجزايش در زمين گم شده باشد.

(وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِيلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً ...).

راغب در مفردات گفته: سكر - به ضمه سين- آن حالتى را گويند كه عارض‌