رحمت خود دور فرمايد، و خود دور كردن از رحمت كه نتيجه دعا است، كار خدا و صنع او و قائم به او است و حقيقتش مبالغه در منع رحمت است. در مجمع البيان گفته: بعضى از محققين گفته‌اند سر اينكه در اين آيه فرمود(وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ) و لعنت را با الف و لام آورده، و در سوره ص به خود اضافه كرده، و فرموده لعنتى اين است كه در آنجا قبلا فرموده بود: چرا سجده نكردى بر كسى كه من به دست خودم خلقش كردم و به مناسبت مقابله، دنبالش فرمود بر تو باد لعنت من ولى در اينجا قبلا فرموده بود: چه شد تو را كه با سجده‌گزاران نبودى و به خاطر رعايت الف و لام در الساجدين دنبالش فرمود:(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ) و نيز الجان و چون در همه اينها رعايت الف و لام را كرد، در لعنتش هم آن را آورد و فرمود:(وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ)[1].

البته در تفسير آيه مورد بحث اين را هم گفته كه در آيه اين نكته بيان شده كه ابليس هرگز ايمان آور نبود.

[وجه تقييد و تحديد لعنت بر شيطان تا روز جزا در:( إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلى‌ يَوْمِ الدِّينِ‌) ]

و اما اينكه لعنت را مقيد به‌(يَوْمِ الدِّينِ) نمود براى اين است كه لعنت عنوان و نشانى گناه و وبال است كه از ناحيه معصيت عايد نفس مى‌گردد و نفس را نشاندار مى‌كند، و چون دنيا جاى عمل است نه جزاء، و آخرت محل جزاء است نه عمل، پس آثار معصيت محدود به روز جزا خواهد بود، و اگر خواستى مى‌توانى بگويى دنيا جاى نوشتن اعمال و ضبط آنهاست و روز قيامت جاى حساب و جزاء است.

و اما اينكه بعضى‌[2] گفته‌اند تقييد لعنت به روز جزاء دليل بر اين است كه مدت لعنت تا آن روز است و آن روز خداوند لعنت را از او بر مى‌دارد سخنى است كه همه آيات عذاب آن را دفع مى‌كنند، چون روز قيامت روز عذاب است و همه پاداشها و كيفرها آنجا شروع مى‌شود.

مؤيد اين معنا تعبير آيه مورد بحث از قيامت به يوم الدين است كه اشعار دارد بر اينكه شيطان تا آن روز ملعون است و آن روز مجزى به لعن است، يعنى عذاب لعنتهاى تا آن روز را مى‌چشد، و اگر عذاب با آمدن قيامت بر طرف شود بايد اسم قيامت را يوم انقطاع الدين بنامند، نه يوم الدين .

[1] مجمع البيان، ج 6، ص 336.

[2] تفسير فخر رازى، ج 19، ص 183.