نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 11 صفحه : 264
خشك را هم به عدد هفت
توصيف مىكرد (دقت فرمائيد).
و نيز از
آنچه گذشت اين معنا بدست آمد كه مناسبتر آنست كه مراد از جمله يغاث و
جمله يعصرون باريدن باران و يا روييدن گياهان خودرو و دوشيدن
چهارپايان باشد، زيرا اين معانى با گاوهاى چاق و لاغرى كه شاه در خواب ديد مناسب و
معهود است، و بهمين جهت در اين آيه خصوص غيث و عصر را ذكر كرده (و خدا داناتر
است).
[احضار و
آزاد شدن يوسف 7 توسط ملك و پيغام يوسف 7 براى او]
در اين آيه
بمنظور اختصار، حذف و اضمار بكار رفته، و بطورى كه از سياق كلام و از طبع داستان
برمىآيد تقدير چنين بوده: فرستاده شاه كه همان ساقى وى باشد از زندان برگشت
و تعبيرى را كه يوسف از خواب شاه كرده بود باز گفت، آن گاه شاه بعد از شنيدن آن
تعبير، دستور داد برويد يوسف را حاضر كنيد،- ساقى به زندان بازگشت و پيغام شاه را
رسانيد، اما يوسف از بيرون آمدن استنكاف ورزيده گفت ...- .
و پر واضح
است كه خبر دادن يوسف از پيش آمدن سالهاى قحطى پى در پى، خبر وحشتزايى بوده و راه
علاجى هم كه نشان داده از خود خبر عجيبتر بوده، و شاه را كه معمولا نسبت به امور
مردم اهتمام و شؤون مملكت اعتناء دارد سخت تحت تاثير قرار داده، و او را، به وحشت
و دهشت انداخته، لذا بى درنگ دستور مىدهد تا او را حاضر كنند، و حضورا با او
گفتگو كند و به آنچه كه گفته است بيشتر آگاه گردد، شاهد اين معنا هم حكايت قرآن
كريم است كه بعد از بيرون شدنش فرموده: (فَلَمَّا
جاءَهُ)- پس وقتى يوسف نزد او آمد و با او به گفتگو پرداخت ... و
اينكه دستور داد يوسف را بياورند دستور احضار و دوباره برگرداندن به زندان نبود
بلكه دستور آزاديش از زندان بود، زيرا اگر بنا بود دوباره به زندان برگردد معنا
نداشت كه يوسف از بيرون آمدن خوددارى كند، زيرا يك نفر زندانى مىداند كه اگر حكم
دولت را امتثال نكند مجبورش مىكنند كه امتثال كند، پس معلوم مىشود احضارش احضار
عفو و آزادى بوده، و چون خود را آزاد ديده توانسته است بگويد من بيرون نمىآيم، تا
آنكه در بارهام بحق داورى شود، نتيجه اين خود- دارى و پيشنهاد هم اين شد كه شاه
براى بار دوم بگويد، او را نزد من آريد تا او را از خواص خودم قرار دهم، و حال
آنكه در بار اول تنها گفته بود: او را نزد من آريد .
يوسف (ع) در
گفتار خود كمال ادب را رعايت نموده به فرستاده دربار گفت:
نزد
صاحبت برگرد و بپرس داستان زنانى را كه دستهاى خود را بريدند چه بود و چرا
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 11 صفحه : 264