نيست (95).

تو ايشان را قطعا خواهى يافت كه حريص‌ترين مردمند بر زندگى، حتى حريص‌تر از مشركين كه اصلا ايمانى بقيامت ندارند هر يك از ايشان را كه وارسى كنى خواهى ديد كه دوست دارد هزار سال زندگى كند غافل از اينكه زندگى هزار ساله او را از عذاب دور نميكند و خدا به آنچه ميكنند بينا است (96).

بگو آن كس كه دشمن جبرئيل است بايد بداند كه وى قرآن را باذن خدا بر قلب تو نازل كرده نه از پيش خود قرآنى كه مصدق كتب آسمانى قبل و نيز هدايت و بشارت براى مؤمنين است (97).

كسى كه دشمن خدا و ملائكه و رسولان او و جبرئيل و ميكائيل است بايد بداند كه خدا هم دشمن كافران است (98).

با اينكه آياتى كه ما بر تو نازل كرده‌ايم همه روشن است و كسى بدان كفر نمى‌ورزد مگر فاسقان (99).

بيان [ادامه محاجه با يهود و اثبات دروغگويى آنان و ترسشان از مرگ‌]

(قُلْ إِنْ كانَتْ لَكُمُ) الخ، از آنجا كه قول يهود: ((لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ، إِلَّا أَيَّاماً مَعْدُودَةً)، جز چند روزى آتش با ما تماس نمى‌گيرد) و نيز در پاسخ اينكه ((آمِنُوا بِما أَنْزَلَ اللَّهُ‌): ايمان بياوريد به آنچه خدا نازل كرده) گفته بودند: ((نُؤْمِنُ بِما أُنْزِلَ عَلَيْنا)، به آنچه بر خود ما نازل شده ايمان مى‌آوريم) و اين دو جمله بالتزام دلالت ميكرد بر اينكه يهوديان مدعى نجات در آخرتند، و ديگران را اهل نجات و سعادت نميدانند، و نجات و سعادت خود را هم مشوب به هلاكت و شقاوت نميدانند، چون بخيال خود جز ايامى چند معذب نميشوند، و آن ايام هم عبارتست از آن چند صباحى كه گوساله پرستيدند.

لذا خداى تعالى با خطابى با ايشان مقابله كرد، كه دروغگويى آنان را در دعويشان ظاهر سازد، خطابى كه خود يهود بدون هيچ ترديدى آن را قبول دارد و آن اين است كه برسول گراميش دستور ميدهد بايشان بگويد:(قُلْ إِنْ كانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ) يعنى اگر خانه آخرت از آن شما است، و مراد از خانه آخرت سعادت در آخرت است براى اينكه وقتى كسى مالك خانه‌اى شد، به هر نحو كه خوشش آيد و دوست بدارد در آن تصرف مى‌كند، و به بهترين وجه دلخواه و سعادت‌مندانه‌ترين وجه وارد آن ميشود، (عند اللَّه)، يعنى مستقر در نزد خدا و يا بگو بحكم خدا يا باذن او در حقيقت اين جمله نظير جمله: ((إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ‌) دين نزد خدا اسلام است)[1] ميباشد.

(خالصة) يعنى اگر خانه آخرت در نزد خدا خالص از آن شما است، و مراد از خالص اين است كه مشوب بچيزى كه مكروه شما باشد نيست، خلاصه عذاب و ذلتى مخلوط با آن نيست، چون‌

[1]- سوره آل عمران 19