توحید - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 79

برهان نظم ( 2 )

نظم ناشی از علت غایی

صحبت ما در دلیل نظم بود . معنی نظمی را که درباب خداشناسی به کار برده و دلیل گرفته می‌شود عرض کردیم . گفتیم این نظم به اصطلاح فلسفی نظم‌ ناشی از علت غایی است نه نظم ناشی از علت فاعلی . نظم ناشی از علت‌ فاعلی جز این نیست که گفته می‌شود هر معلولی و هر اثری مؤثری و فاعلی لازم‌ دارد ، یک چیزی که قبل از آن زمانا یا رتبة وجود داشته است و آن به‌ وجود آورنده این معلول است . قهرا اگر آن علت هم معلول علت دیگری باشد و آن علت هم باز معلول علت دیگری باشد و همین طور هر علتی معلول علت‌ دیگر ، باز معلول آخری را که در نظر بگیریم آن به نوبه خودش علت برای‌ یک معلولی باشد ، خواه ناخواه یک نظمی در میان اشیاء به وجود می‌آید ، یک نظم زنجیری . خود این نظم به هیچ‌وجه دلیل بر وجود خدا نخواهد بود . ولی ما نظم دیگری داریم که آن نظم ناشی از علیت غایی است . آن نظم‌ معنایش این است که وضعی در معلول وجود دارد که حکایت می‌کند که در ناحیه علت انتخاب وجود داشته است یعنی این علت که این معلول را به‌وجود آورده است در یک وضع و حالی قرار داشته است که می‌توانسته‌

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 79

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست