نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 35
کردهاند . مگر جای تردید است که یک فقیه میتواند ظواهر آیات کریمه
قرآن را مورد استناد قرار دهد ؟
این مبحث را اصولیون شیعه برای رد شبهات گروه اخباریین طرح کردهاند .
اخباریین چنانکه قبلا اشاره شد معتقدند که احدی غیر از معصومین حق رجوع و
استفاده و استنباط از آیات قرآن را ندارد ، و به عبارت دیگر : همواره
استفاده مسلمین از قرآن باید به صورت غیر مستقیم بوده باشد ، یعنی به
وسیله اخبار و روایات وارده از اهل بیت .
اخباریین در این مدعا به اخباری استناد میکنند که " تفسیر به رأی "
را منع کرده است . اخباریون مدعی هستند که معنی هر آیهای را از حدیث
باید استفسار کرد ، فرضا ظاهر آیهای بر مطلبی دلالت کند ، ولی حدیثی آمده
باشد و بر ضد ظاهر آن آیه باشد ، ما باید به مقتضای حدیث عمل کنیم و
بگوئیم معنی واقعی آیه را ما نمیتوانیم . علیهذا اخبار و احادیث "
مقیاس " آیات قرآنیهاند .
ولی اصولیون ثابت میکنند که استفاده مسلمین از قرآن به صورت مستقیم
است ، معنی تفسیر به رأی که نهی شده این نیست که مردم حق ندارند با فکر
و نظر خود معنی قرآن را بفهمند ، بلکه مقصود این است که قرآن را بر
اساس میل و هوای نفس و مغرضانه نباید تفسیر کرد .
اصولیون میگویند خود قرآن تصریح میکند و فرمان میدهد که مردم در آن "
تدبر " کنند و فکر خود را در معانی بلند قرآن به پرواز در آورند ، پس
مردم حق دارند که مستقیما معانی آیات قرآنیه را در حدود توانائی به دست
آورند و عمل نمایند . به علاوه در اخبار متواتره
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 35