نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 133
میگردد . و در حقیقت دوران بندگی دالانی است که بردگان از آزادی دوره
کفر تا آزادی دوره اسلام طی میکنند . پس هدف این نیست که بردگان برده
بمانند ، هدف این است که کافران تربیت اسلامی بیایند و در حالی آزادی
اجتماعی داشته باشند که آزادی معنوی کسب کردهاند . از اینرو آزادی بعد
ازبردگی هدف اسلام است . لهذا اسلام برنامه وسیعی برای " عتق " یعنی
آزادی فراهم کرده است .
فقها نیز نظر به اینکه هدف اسلام " عتق " است نه " رق " بابی که
باز کردهاند تحت عنوان " کتاب العتق " است نه " کتاب الرق " .
فقها میگویند : موجبات آزادی چند چیز است : آزادی ارادی و بالمباشره
که مالک برای اداء کفاره یا صرفا برای رضای خدا برده را آزاد میکند .
دیگر سرایت ، یعنی اگر بردهای قسمتی از او مثلا نصف یا ثلث یا ربع یا
عشر او به علتی آزاد شد این آزادی به همه او سرایت میکند . سوم مملوک
عمودین واقع شدن . " عمودین " یعنی پدر و مادر و پدران و مادران آنها
هر چه بالا برود و دیگر فرزندان و فرزندان فرزندان هر چه پائین برود .
مقصود این است که اگر کسی مملوک پدر یا مادر یا جد یا جده یا فرزند یا
نوه خود قرار گیرد خود به خود آزاد میشود . چهارم عوارض متفرقه مثل
ابتلای به کوری یا جذام و غیره که خود به خود موجب آزادی است .
. 7 کتاب التدبیر و المکاتبة والاستیلاد . تدبیر و مکاتبه و استیلاد سه
موجب از موجبات آزادی است . " تدبیر " این است که مالک وصیت
میکند که برده بعد از مردنش آزاد باشد . " مکاتبه "
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 133