نام کتاب : اسلام و مقتضیات زمان 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 185
و از تقاضای زمان یعنی در این زمان یک پدیدههائی پیدا شده است و چون
این پدیده ها پیدا شده است ، پس این قرن تقاضا دارد ، بنابراین باید
خود را با این تقاضا یعنی با پدیدههائی که در زمان پیدا شده تطبیق داد ،
آنها را پذیرفت . این یک جور تفسیر است . حالا عرض میکنم که این حرف
یعنی چه ؟
یک تفسیر دیگر برای تقاضای زمان یا اقتضای زمان ، تقاضای مردم زمان
است یعنی پسند مردم ، ذوق و سلیقه مردم ، به این معنی که ذوق و سلیقه و
پسند مردم در زمانهای مختلف اختلاف پیدا میکند . ( در این بحثی نیست .
) هر زمانی یک ذوق و یک پسند حکمفرماست . مثلا در مدهای کفش و لباس
میبینید در هر زمانی یکجور کفش میان مردم مد است ، یک نوع دوخت لباس
مد است یعنی مردم آنطور میپسندند . یک نوع پارچه مد میشود ، پسندهای
مردم عوض میشود . معنای اینکه انسان باید با مقتضای زمان هماهنگی بکند ،
اینست که ببیند پسند اکثریت مردم چیست ، ذوق عمومی چیست و از پسند
عموم پیروی بکند . این همان جملهای است که از قدیم گفتهاند : " خواهی
نشوی رسوا همرنگ جماعت شو " اکثریت هر رنگ را پذیرفتند ، تو هم از
جماعت پیروی کن همان رنگ را بپذیر .
اگر معنای مقتضای زمان هر یک از این دو تفسیر باشد ، غلط است که
انسان تابع مقتضای زمانش باشد . اگر معنای اول باشد ، یعنی در هر زمانی
هر چه که پیدا شد چون پدیده قرن است ، باید تابع آن باشیم . اینجا سؤالی
پیش میآید : آیا هر چه در قرن جدید پیش میآید خوب است و در جهت صلاح
و سعادت
نام کتاب : اسلام و مقتضیات زمان 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 185