نام کتاب : نقدی بر مارکسیسم نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 348
پولیتزر باید دید که او کدام تفسیر را انتخاب کرده و آیا دچار تناقض
شده است یا خیر ، ژرژ پولیتزر در کتاب " اصول مقدماتی فلسفه " [1]
میگوید : " از نظر متافیزیک زندگی زندگی است ، مرگ مرگ است ، اما
از نظر دیالکتیک ایندو از یکدیگر جدا نیستند ، مرگ ادامه زندگی است (
یعنی زندگی به مرگ تبدیل پیدا کرده است ) و زندگی هم از مرگ ناشی
میشود ، زندگی و مرگ از یکدیگر جدا نبوده پیوسته به یکدیگر تبدیل میشوند
( که این ، با طرز تفکر دکتر ارانی جور در میآید ) و امور به شکل تضاد با
خود در میآیند .
در بند 2 تحت عنوان تبدیل عوامل به ضد خود بحث کرده ، و تبدیل صحیح
به غلط و تبدیل غلط به صحیح ( که همهاش هم غلط است ) را مطرح کرده و
نتیجه میگیرد که نه تنها امور به یکدیگر تبدیل میشوند بلکه هیچ امری به
تنهائی همان که هست باقی نمی ماند و عبارت از چیزی خواهد بود که شامل
ضد خودش نیز هست . هر چیز آبستن ضد خود میباشد . امور عالم در عین حال
، هم خود و هم ضد خود هستند . یک قضیه را اگر به شکل دائره فرض کنیم
یک قوه آنرا به سوی قوای حیاتی میراند به این ترتیبکه از داخل به خارج
فشار میآورد ( انبساط ) و در عین حال قوای دیگر وجود دارد که آنرا به
جهت دیگر میکشاند یعنی به طرف مرگ به این صورت که از خارج به مرکز
فشار میآورد ( انقباض ) بنابراین درون هر چیز را قوای متخالف گرفته
است ، هر حرکتی ناشی از قوای متخالف میباشد : یکی از جهت اثبات ، یکی
از جهت نفی ، یکی از طرف زندگی ، یکی از طرف مرگ . در هر چیزی قوای
جاندار اثبات و نفی وجود دارد و بین اثبات و نفی تضاد موجود است .
تحول و تغییر امور از آن جهت است که دارای تضاد میباشند . این مطلب
تقریبا مقدمهایست برای بند . 3
در بند 3 تحت عنوان اثبات ، نفی ، نفی در نفی میگوید : " هر گاه
تخمی را که زیر مرغ است در نظر بگیریم ، دیده میشود در تخم نطفهای هست
که در هوای مساعد و شرائط مخصوص نشو و نما میکند . این نطفه در حین رشد
جوجه میشود ، به این ترتیب که نطفه بمنزله نفی تخم است . بخوبی دیده
میشود که در داخل تخم دو قوه موجود است : یکی آنکه میخواهد تخم را به
حالت خود نگهدارد و دیگری قوهای که مایل است تخم را به جوجه تبدیل کند
از این رو ، تخم با خودش سازگار نیست . حرفش تا اینجا با نظر ارانی
جور در نمی آید .
بعد میگوید : " چیزی که از نفی مشتق میشود . حالت اثبات پیدا میکند
، جوجه اثباتی است که از نفی تخم خارج میشود . این یکی از مراحل تکامل
است مرغ از تغییر شکل جوجه بوجود میآید ، و در خلال این تحول بین قوائی
که میخواهند جوجه را به همین حال نگهدارند و قوائی که میخواهند جوجه را
به مرغ تبدیل کنند . تضاد و کشمکش است " ! از اینجا به بعد
تناقضگوئیش شروع میشود . میگوید : " مرغ نفی جوجه است " ( با اینکه
طبق حرفهای قبل نفی جوجه قوائی بود که میخواست آنرا به مرغ تبدیل کند )
و جوجه بنوبه خود محصول نفی خود میباشد ، پس مرغ نفی است و این شیوه
عمومی تکامل
[1] فصل 4 ، قانون 3 ، بند . 1
نام کتاب : نقدی بر مارکسیسم نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 348