نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 256
را به این کتاب شگفت و عظیم زیاد میکند ، میرساند که معارف عالی آن ،
مستقل از افکار زمینی مردم است و سرچشمهای آسمانی دارد .
اینک ما دلائل هر یک از دو گروه متخاصم ( روشنفکر ماب و مقدس ماب )
را آورده بررسی میکنیم تا با نقادی آنها ، به منطق سوم یعنی منطق قرآن در
این مسأله و فلسفه خاص آن تدریجا نزدیک گردیم .
روشنفکر مابها
این تیپ برای خود دو نوع دلیل میآورند : عقلی و نقلی . برهان منطقی و دلیل عقلیی که میگوید عمل نیک از هر
کس که صادر شود پاداش خواهد داشت بر دو مقدمه استوار است :
الف . اینکه خدای متعال با همه موجودات ، نسبتی متساوی و یکسان دارد
، نسبت خدا با همه زمانها و همه مکانها متساوی است ، خدا همانگونه که
در شرق هست ، در غرب هم هست ، همانطوری که در بالا هست در پایین هم
هست ، خدا در زمان حال هست و در زمان گذشته و آینده نیز بوده و خواهد
بود ، گذشته و حال و آینده برای خدا بیتفاوت است ، همانطوری که بالا و
پایین و شرق و غرب برای او یکسان است ، بندگان و مخلوقات هم برای او
یکسانند ، او با هیچکس خویشاوندی و رابطه خصوصی ندارد ، علیهذا نظر لطف
و یا نظر غضب خداوندی به بندگان نیز یکسان است مگر آنکه از ناحیه
بندگان تفاوتی در کار باشد [1] . [1] البته این سخن به این معنی نیست که اشیاء هم جملگی با خدا یکجور
نیست دارند و استحقاق آنها یکسان است . نسبت اشیاء با خدا یکسان نیست
ولی نسبت خدا با اشیاء یکسان است . خدا به همه اشیاء یکجور نزدیک است
ولی اشیاء در قرب و بعد نسبت به خدا متفاوت میباشند . در دعای افتتاح
جمله جالبی در این باره هست ، میخوانیم :
الذی بعد فلا یری ، و قرب فشهد النجوی » .
در این جمله خدا چنین توصیف شده است :
" آن کسی که دور است و در نتیجه دیده نمیشود ، و نزدیک است و در
نتیجه نجواها و سخنان بیخ گوشی را گواه است " .
در حقیقت ، ما از او دوریم ولی او به ما نزدیک است . معماست ،
چگونه ممکن است دو چیز نسبت به هم از لحاظ قرب و بعد دو نسبت مختلف
داشته باشند ؟ بلی ، در اینجا چنین است ، خداوند به اشیاء نزدیک است
ولی اشیاء به خداوند نزدیک نیستند ، یعنی با نسبتهای مختلف دور یا
نزدیکند . >
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 256