طبق اين روايت كسانى كه همّتشان پست و پايين است، و به چيزهاى كوچك قانع هستند، قدر و ارزششان نيز پايين است؛ ولى آدمهاى بلند همّت، انسانهاى گران قيمتى هستند.

2- همان حضرت در روايت ديگرى ارزش همّت را چنين تبيين مى‌فرمايد:

أَلشَّرَفُ بِالْهِمَمِ الْعَالِيَةِ، لَابِالرِّمَمِ الْبَالِيَةِ [1]

شرف انسان به همّت عالى اوست، نه به استخوانهاى پوسيده اجداد و نياكانش!

فخر فروشى به نياكان شرافت انسان را بالا نمى‌برد، و نشانگر شخصيّت نيست؛ بلكه شرافت به همّت عالى سنجيده مى‌شود.

3- در حديث پر معنى ديگرى از آن حضرت مى‌خوانيم:

مَا رَفَعَ امْرَءً كَهِمَّتِهِ، وَ لَاوَضَعَهُ كَشَهْوَتِهِ‌ [2]

هيچ چيزى بسان همّت، انسان را بلند مرتبه نمى‌كند، و چيزى همانند شهوت وى را بدبخت و پست نمى‌سازد.

مصداق روشن و واضح اين روايت، داستان حضرت يوسف عليه السلام و زليخاست.

يوسف با همّت بالايش به عاليترين مقامهاى مصر دست يافت، و شهوت باعث بدبختى و سقوط و بى آبرويى زليخا گشت.

4- حضرت على عليه السلام در چهارمين روايت، همّت را، اين گونه به تصوير مى‌كشد:

مَنْ شَرُفَتْ هِمَّتُهُ عَظُمَتْ قِيمَتُهُ‌ [3]

هر كس همّتش والا باشد، قيمتش نيز بالاست.

نتيجه اين كه، همّت والا در قرآن مجيد و روايات اسلامى مورد توجّه ويژه‌اى قرار

[1]. ميزان الحكمة، باب 3961، حديث 21315.

[2]. ميزان الحكمة، باب 3962، حديث 21327.

[3]. ميزان الحكمة، باب 3962، حديث 21326.