تصويرى ديگر از جهنّم!

حضرت على عليه السلام در روايت تكان‌دهنده‌اى گوشه‌اى از جهنّم را اين گونه تصوير مى‌كند:

«إِنَّ فِى جَهَنَّمَ رُحىً تَطْحَنُ ...؛ در دوزخ آسيابى است كه [پنج چيز را] آرد مى‌كند.»

اين آسياب چگونه است؟ با چه نيرويى كار مى‌كند؟ ساختمان آن به چه شكلى است؟ از چه ساخته شده است؟

«أَفَلَا تَسْئَلُونَ مَا طَحْنُهَا؛ آيا نمى‌پرسيد چه آرد مى‌كند؟»

هر چند جزئيّات مربوط به آن آسياب مبهم و مجهول است، ولى مى‌توانيم بفهميم خوراك آن چيست. بدين جهت حضرت على عليه السلام يارانش را ترغيب به دانستن آن مى‌كند.

اصحاب پرسيدند: «فَمَا طَحْنُهَا يَا أَمِيرَالْمُؤْمِنِينَ؟- چه چيز را آرد مى‌كند، اى اميرمؤمنان؟»

حضرت فرمودند: «أَلْعُلَمَاءُ الْفَجَرَةُ؛ دانشمندان بدكار (يكى از خوراكهاى آن آسياب هستند.)»

دانشمندى كه ديگران را به كارهاى خير دعوت مى‌كند، ولى عامل به علم و دانش خويش نيست، وارد آن آسياب مى‌شود و لِه مى‌گردد!

«وَ الْقُرَّاءُ الْفَسَقَةُ؛ قرآن خوانان تبهكار (يكى ديگر از موادّ خوراكى آن آسياب جهنّمى هستند.)»

قارى يا حافظ قرآن، كه قرآن تلاوت مى‌كند، ولى به آن عمل نمى‌كند؛ خداى ناكرده آيه ربا را مى‌خواند، ولى آلوده به آن مى‌گردد؛ آيه غيبت را تلاوت مى‌نمايد، ولى مبتلا به آن مى‌شود. همچنين نسبت به آيات ديگر. چنين قاريانى نيز طعمه آن آسياب مى‌گردند.

«وَ الْجَبَابِرةُ الظَّلَمَةُ؛ (يكى ديگر از خوراكيهاى آن آسياب) زمامداران ظالم و ستمگر هستند.» كسانى كه زمام حكومت جامعه را در دست گرفته و بايد به مردم خدمت كنند، هر گاه به جاى خدمت، ظلم را پيشه خود سازند، جايگاهشان همان آسياب جهنّمى است.

«وَ الْوُزَرَاءُ الْخَوَنَةُ؛ وزيران خيانت پيشه (نيز طعمه آن آسياب مى‌گردند.)»

وزيرانى كه بايد براى پيشرفت جامعه كمك كنند، هر گاه در انجام وظيفه خويش‌