3- هنگامى كه مسلمانان امام حسن و امام حسين عليهما السلام را در مسير حج پياده مى‌ديدند، همگى به احترام، از مركب‌هاى خود پياده مى‌شدند وپياده راه مى‌پيمودند، تا آنجا كه آن بزرگواران براى اين‌كه مسلمانان به زحمت نيفتند، مسير خويش را از جمعيّت جدا مى‌كردند، تا مسلمين بتوانند سوار بر مركب‌هاى خويش شوند. [1]

هنگامى كه به طواف خانه خدا مى‌رفتند، به سبب ازدحام مردم جهت زيارت و تبرّك جستن به آن دو وجود مقدّس، تحت فشار شديد قرار مى‌گرفتند. [2]

جمع‌بندى‌

امام رسول خدا صلى الله عليه و آله و چه پس از آن حضرت، تا زمان خلافت معاويه همواره مورد احترام مسلمانان و خلفا قرار داشت، چرا كه وى علاوه بر امتيازات انسانى و عظمت روحى و معنوى و كرامت و بزرگوارى، فرزند رسول خدا صلى الله عليه و آله و مورد محبت فوق العاده او بود، ولى در زمان معاويه و سپس يزيد وضع دگرگون شد. هرچند ما معتقديم ريشه‌هاى جريان خونين كربلا را بايد از «سقيفه» پى‌جويى كرد (كه در جاى خود بازگو خواهد شد)، امّا ترديدى نيست كه عصر معاويه و پس از آن، زمان حكومت يزيد، با دوران پيش از آنان تفاوت بسيار داشت و اگر تا قبل از زمامدارى معاويه، ماجراى شهادت مظلومانه امام حسين عليه السلام و اسارت خاندانش براى مردم بازگو مى‌شد، كسى آن را باور نمى‌كرد.

آرى؛ كسى باور نمى‌كرد كه محبوب قلب رسول خدا صلى الله عليه و آله و جگرگوشه صدّيقه كبرا عليها السلام توسّط گروهى كه خود را مسلمان و از امّت محمّد صلى الله عليه و آله مى‌خواندند، مورد تعرّض و بى‌حرمتى قرار گيرد، چه رسد به اين‌كه غريبانه، مظلومانه و لب تشنه در

[1]. بحارالانوار، ج 43، ص 276.

[2]. البداية و النهاية، ج 8، ص 38.