حسب ظاهر) چنين است؛ ولى هرگز اميّه مانند هاشم، و حرب چون عبدالمطلب و ابوسفيان مانند ابوطالب نيست و هرگز مهاجران چون اسيران آزاد شده و فرزندان صحيح النسب چون منسوب شده به پدر نيستند!». [1]

ابن ابى الحديد در توضيح جمله

«وَ لَا الصَّرِيحُ كَاللَّصِيقِ‌»

براى پرده‌پوشى مى‌نويسد: «منظور امام اين است كه آن كسى كه از روى اعتقاد و اخلاص اسلام آورده است مانند كسى كه از روى ترس يا براى به دست آوردن دنيا و غنايم، اسلام آورده است، نيست». [2]

ولى علّامه مجلسى ضمن مردود دانستن اين سخن مى‌نويسد: كلمه «لصيق» به حسب ظاهر اشاره به نسب بنى‌اميّه دارد و ابن ابى الحديد براى حفظ آبروى معاويه خود را به نادانى زده است، حتّى برخى از دانشمندان تصريح كرده‌اند كه «اميّه» از نسل عبد شمس نبوده، بلكه وى غلام رومى بوده است كه عبد شمس او را فرزندخوانده خود قرار داد، و در زمان جاهليّت هرگاه كسى مى‌خواست غلامى را به خود نسبت دهد وى را آزاد كرده و دخترى از عرب را به همسرى وى درآورده و بدين ترتيب آن غلام به نسب وى ملحق مى‌گشت.

آنگاه علّامه مجلسى نتيجه مى‌گيرد و مى‌گويد:

بنابراين، بنى‌اميّه اساساً از قريش نيستند، بلكه منسوب به قريش مى‌باشند. [3]

3- شايستگى‌هاى فردى‌

بنى‌هاشم علاوه بر فضايل معنوى و اخلاقى كه در رفتار و كردارشان آشكار بود، همچون جوانمردى، سخاوت، ايثار، از خودگذشتگى و زهد و وارستگى؛ از زيبايى‌هاى ظاهرى چون حسن صورت و فصاحت و بلاغت فوق‌العاده نيز

[1]. نهج البلاغه، نامه 17.

[2]. شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابى الحديد، ج 15، ص 119.

[3]. بحارالانوار، ج 33، ص 107.