اينكه پيغمبر داراى اطاعات و عبوديّت بسيار گسترده و عميقى بود. پس توسّل ما به پيغمبر توسّل به طاعات و عبادات و افعال اوست. اين همان چيزى است كه وهّابيون متعصّب مى‌گويند كه توسّل به طاعات مانعى ندارد، پس نزاع لفظى است.

شگفت‌آور اين كه بعضى از آنها حيات برزخى پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله) را انكار كرده و وفات او را در سر حدّ وفات كفّار دانسته‌اند. قرآن براى شهدا حيات جاويدان ذكر كرده: (بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ) [1] آيا مقام پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله) از مقام شهدا كمتر است، وانگهى همه شما در نماز به او سلام مى‌فرستيد، اگر بعد از وفات توسّلِ توسّل‌جويان را درك نمى‌كند، سلام شما بى‌معناست (پناه بر خدا از تعصّب كور و كر كه انسان را به چه وادى‌ها مى‌كشد). خوشبختانه بعضى از آنها حيات برزخى آن حضرت را قبول دارند، كه بر طبق آن بايد اشكال خود را پس بگيرند.

2- غاليان و افراطيان‌

ما در ميان دو گروه افراطى و تفريطى قرار داريم. از يك سو كسانى كه در مسأله توسّل مقصّرند، اشكال‌تراشى مى‌كنند و توسّلى را كه قرآن و روايات اجازه داده مجاز نمى‌شمرند و گمان مى‌كنند اين باعث‌

[1]. سوره آل عمران، آيه 169.