نام کتاب : شيعه پاسخ مى گويد نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 171
المغرب و وقت الفجر، و هذا يقتضى أن يكون الزوال وقتاً للظهر و العصر فيكون
هذا الوقت مشتركاً بين الصلاتين و أن يكون أول المغرب وقتاً للمغرب و العشاء فيكون
هذا الوقت مشتركاً أيضاً بين هاتين الصلاتين فهذا يقتضى جواز الجمع بين الظهر و
العصر و المغرب و العشاء مطلقاً؛ هرگاه «غسق» را به ظهور نخستين تاريكى آغاز شب
تفسير كنيم- كه ابن عبّاس و عطا و نضر بن شميل نيز قائل شدهاند- غسق عبارت از
اوّل مغرب مىشود، و بنابراين آنچه در آيه آمده بيان سه وقت است: وقت زوال و وقت
اوّل مغرب و وقت فجر».
سپس مىافزايد: اين اقتضا مىكند كه زوال، وقت نماز ظهر و عصر باشد، پس اين
وقت مشترك ميان اين دو نماز است، و نيز اوّل مغرب وقت «نماز مغرب و عشا» است.
بنابراين، دو نماز مذكور نيز وقت مشترك دارند و نتيجه همه اينها آن است كه جمع
ميان نماز ظهر و عصر و ميان مغرب و عشا مطلقاً جايز است». [1]
فخر رازى تا اينجا راه را به خوبى طى مىكند و مفهوم آيه شريفه را به خوبى درك
مىكند و نشان مىدهد، ولى به دنبال آن مىگويد چون دليل داريم كه جمع ميان دو
نماز بدون عذر و سفر جايز نيست بنابراين آيه را به حال عذر محدود مىكنيم. [2]
بايد به او يادآور شد كه نه تنها دليلى بر اختصاص آيه به حال عذر