نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 48
و كسى كه بعد
از آن، تجاوز كند، عذاب دردناكى خواهد داشت.
و براى شما
در قصاص، حيات و زندگى است، اى صاحبان خرد! شايد شما تقوا پيشه كنيد.
شأن نزول:
قصاص،
زندگى است
عادت عرب
جاهلى بر اين بود كه: اگر كسى از قبيله آنها كشته مىشد، تصميم مىگرفتند تا آنجا
كه قدرت دارند از قبيله قاتل بكشند، و اين فكر تا آنجا پيش رفته بود كه حاضر بودند
به خاطر كشته شدن يك فرد، تمام طائفه قاتل را نابود كنند، آيه فوق نازل شد، و حكم
عادلانه قصاص را بيان كرد. [1]
اين حكم
اسلامى، در واقع حد وسطى بود ميان دو حكم مختلف كه در آن زمان وجود داشت.
بعضى قصاص را
لازم مىدانستند و چيزى جز آن را مجاز نمىشمردند.
و بعضى تنها
ديه را لازم مىشمردند، اسلام قصاص را در صورت عدم رضايت اولياى مقتول، و ديه را
به هنگام رضايت طرفين قرار داد.
و هنگامى كه
بندگان من، از تو درباره من سؤال كنند، (بگو:) من نزديكم! دعاى دعاكننده را، به
هنگامى كه مرا مىخواند، پاسخ مىگويم! پس بايد دعوت مرا بپذيرند، و به من ايمان
بياورند، تا راه يابند (و به مقصد برسند)!
[1] مضمون اجمالى اين شأن نزول در مدارك ذيل
آمده است: «تفسير قرطبى»، ذيل آيه مورد بحث؛ «تفسير ابن كثير»، ج 1، ص 357، ذيل
آيه مورد بحث؛ «درّ المنثور»، ذيل آيه مورد بحث.
نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 48