يهود، خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله آمدند و به جاى‌

«السَّلامُ عَلَيْكَ»

گفتند:

«السَّامُ عَلَيْكَ يا أَبَا الْقاسِمِ»

(كه مفهومش مرگ بر تو يا ملالت و خستگى بر تو) بود، پيامبر صلى الله عليه و آله در جواب آنها فرمود:

وَ عَلَيْكُم!

(همين بر شما باد!) «عايشه» مى‌گويد: من متوجه اين مطلب شده گفتم:

عَلَيْكُمُ السَّامُ وَ لَعَنَكُمُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيْكُم‌

: «مرگ بر شما، خدا لعنت كند شما را، و بر شما غضب كند»!

پيامبر به من فرمود: مدارا كن و از خشونت و بدگوئى بپرهيز!

گفتم: مگر نمى‌شنوى؟ مى‌گويند: «مرگ بر تو»! فرمود: مگر تو هم نشنيدى كه من در جواب «عليكم» گفتم، اينجا بود كه خداوند آيه فوق را نازل كرد كه هنگامى كه اين گروه نزد شما مى‌آيند، تحيتى مى‌گويند كه خدا چنان تحيتى به شما نگفته است. [1]

ا 11 يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِى الْمَجالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَ إِذا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! هنگامى كه به شما گفته شود: «مجلس را وسعت بخشيد (و به تازه واردها جا دهيد)»، وسعت بخشيد، خداوند (بهشت را) براى شماوسعت مى‌بخشد؛ و هنگامى كه گفته شود: «برخيزيد»، برخيزيد؛ اگر چنين كنيد، خداوند كسانى را كه ايمان آورده‌اند و كسانى را كه علم به آنان داده شده درجات عظيمى مى‌بخشد؛ و خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است!

شأن نزول:

احترام كسانى كه وارد مجلس مى‌شوند

«طبرسى» در «مجمع البيان» و «آلوسى» در «روح المعانى» و جمعى ديگر از

[1] «تفسير مراغى»، ج 28، ص 13؛ «مسند احمد»، ج 3، ص 383؛ «صحيح مسلم»، ج 7، ص 5؛ «صحيح بخارى»، ج 7، ص 80.