(64) وَ ما نَتَنَزَّلُ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّكَ لَهُ ما بَيْنَ أَيْدِينا وَ ما خَلْفَنا وَ ما بَيْنَ ذلِكَ وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِيّاً (65) رَبُّ السَّماواتِ وَ الْا رْضِ وَ ما بَيْنَهُما فَاعْبُدْهُ وَ اصْطَبِرْ لِعِبادَتِهِ هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِيّاً

(جبرئيل به پيامبر عرض كرد:) ما جز به فرمان پروردگار تو، نازل نمى‌شويم؛ آنچه پيش روى ما، و پشت سر ما، و آنچه ميان اين دو مى‌باشد، همه از آن او است؛ وپروردگارت هرگز فراموشكار نبوده (و نيست)!

همان پروردگار آسمان‌ها و زمين، و آنچه ميان آن دو قرار دارد! او را پرستش كن، و در راه عبادتش شكيبا باش! آيا مثل و مانندى براى او مى‌يابى؟!

شأن نزول:

من مأمورم‌

جمعى از مفسران در شأن نزول آيات فوق، چنين آورده‌اند: چند روزى، وحى قطع شد، و «جبرئيل» پيك وحى الهى به سراغ پيامبر صلى الله عليه و آله نيامد، هنگامى كه اين مدت سپرى گشت و «جبرئيل» بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد، به او فرمود: چرا دير كردى؟

من بسيار مشتاق تو بودم.

جبرئيل گفت، من به تو مشتاق‌ترم! ولى من بنده‌اى مأمورم هنگامى كه مأمور شوم مى‌آيم و هنگامى كه دستور نداشته باشم خوددارى مى‌كنم. [1]

(66) وَ يَقُولُ الْإِنْسانُ أَ إِذا ما مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَيّاً (67) أَ وَ لا يَذْكُرُ الْإِنْسانُ أَنَّا خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ يَكُ شَيْئاً (68) فَوَ رَبِّكَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَ الشَّياطِينَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِيّاً

[1] «قرطبى»، ج 11، ص 129، و ج 20، ص 93؛ «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث (با كمى تفاوت)، و ج 10، ص 381؛ «درّ المنثور»، ج 4، ص 278.