شأن نزول:

صفات محمّد صلى الله عليه و آله را بازگو نكنيد

بعضى از مفسران در شأن نزول اين دو آيه از امام باقر عليه السلام چنين نقل كرده‌اند:

«گروهى از يهود كه دشمنى با حق نداشتند هنگامى كه مسلمانان را ملاقات مى‌كردند از آنچه در تورات پيرامون صفات پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله آمده بود به آنها خبر مى‌دادند، بزرگان يهود از اين امر آگاه شدند، آنها را از اين كار نهى كرده، گفتند: شما صفات محمّد صلى الله عليه و آله را كه در تورات آمده براى آنها بازگو نكنيد تا در پيشگاه خدا دليلى بر ضد شما نداشته باشند، آيات فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت». [1]

ا 78 وَ مِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لايَعْلَمُونَ الْكِتابَ إِلَّا أَمانِيَّ وَ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ ا 79 فَوَيْلٌ لِلَّذينَ يَكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَيْديهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَليلًا فَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا كَتَبَتْ أَيْديهِمْ وَ وَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا يَكْسِبُونَ‌

و پاره‌اى از آنان عوامانى هستند كه كتاب خدا را جز يك مشت خيالات و آرزوها نمى‌دانند؛ و تنها به پندارهايشان دل بسته‌اند.

پس واى بر آنها كه نوشته‌اى با دست خود مى‌نويسند، سپس مى‌گويند: «اين، از طرف خداست». تا آن را به بهاى كمى بفروشند. پس واى بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند؛ و واى بر آنان از آنچه از اين راه به دست مى‌آورند!

شأن نزول:

كتمان بشارت‌هاى تورات به ظهور پيامبر صلى الله عليه و آله‌

جمعى از دانشمندان يهود، اوصافى را كه براى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در «تورات» آمده بود تغيير دادند و اين تغيير به خاطر حفظ موقعيت خود و منافعى بود كه همه سال از ناحيه عوام به آنها مى‌رسيد.

[1] «مجمع البيان»، ذيل آيات مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 9، ص 65 و 180، ح 7.