اگر فضل و رحمت خدا شامل حال تو نبود، گروهى از آنان تصميم داشتند تو را گمراه
كنند؛ اما جز خودشان را گمراه نمىكنند؛ و هيچ گونه زيانى به تو نمىرسانند. و
خداوند، كتاب و حكمت بر تو نازل كرد؛ و آنچه را نمىدانستى، به تو آموخت؛ و فضل
خدا بر تو (همواره) بزرگ بوده است.
شأن نزول:
عدم انعطاف
اين آيه اشاره به گوشه ديگرى از حادثه «بنىابيرق» است كه در چند آيه قبل (105
و 106) تحت عنوان شأن نزول ذكر شد، اما بعضى براى اين آيه شأن نزول ديگرى ذكر
كردهاند و آن اين كه: هيأتى از طايفه «بنىثقيف» خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله
آمده، گفتند: ما با دو شرط با تو بيعت مىكنيم:
نخست اين كه: بتهاى خود را با دست خود نشكنيم.
ديگر اين كه: بر ما مهلت دهى تا يك سال ديگر بت «عزّى» را پرستش كنيم!
خداوند به پيامبر صلى الله عليه و آله خود دستور داد: در برابر پيشنهادهاى
آنها به هيچ وجه انعطافى نشان ندهد، آيه فوق نازل شد و به پيامبر صلى الله عليه و
آله اعلام كرد كه لطف خدا او را در برابر اين وسوسهها حفظ مىكند. [2]
[1] «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛
«بحار الانوار»، ج 22، ص 22 و 23؛ «تفسير تبيان»، ج 3، ص 316 و 317؛ «تفسير ابن
كثير»، ج 1، ص 563 و 564.
[2] «مجمع البيان»، ذيل آيه؛ «بحار
الانوار»، ج 22، ص 24؛ «زاد المسير»، ج 2، ص 189، با اندكى تفاوت.
نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 166