سؤال اوّل: در آيه 40 سوره معارج تعبير به‌ «رَبِّ الْمَشَارِقِ وَالْمَغَارِبِ» شده است، چرا در اينجا فقط ربّ المشارق گفته است؟

جواب: قرآن مجيد مملوّ از فصاحت و بلاغت، و گوينده آن خداوند فصيح و بليغ است. فصاحت و بلاغت اقتضا مى‌كند كه تكرار جز در موارد ضرورت صورت نپذيرد. و از آنجا كه در آيه مذكور مغارب آمده در موارد ديگر مى‌توان مغارب را به قرينه مشارق فهميد، و لهذا نيازى به تكرار آن نمى‌باشد.

سؤال دوم: مشارق جمع مشرق است، در حالى كه مشرق يكى بيش نيست، چرا اين واژه به صورت جمع ذكر شده است؟

پاسخ: خورشيد در دو روز پشت سر هم هرگز از يك نقطه طلوع، و در يكجا غروب نمى‌كند، لهذا خداوند متعال تعبير به مشارق و مغارب كرده است.

توضيح اينكه: خورشيد 23 درجه ميل شمالى و 23 درجه ميل جنوبى دارد؛ يعنى در ابتداى بهار روى خطّ استواست و از آنجا طلوع مى‌كند، و به تدريج به سمت شمالِ خطّ استوا حركت مى‌كند و اين حركت ادامه دارد تا فصل بهار تمام شود، كه در مدّت اين سه ماه 23 درجه از خطّ استوا به سمت شمال حركت كرده است. از ابتداى فصل تابستان به تدريج مسير رفته را باز مى‌گردد. به گونه‌اى كه در ابتداى فصل پاييز به نقطه اوّل باز مى‌گردد. از ابتداى فصل پاييز حركت خورشيد به سمت جنوب خطّ استوا شروع مى‌شود و اين حركت نيز سه ماه طول مى‌كشد، و در اين مدّت نيز 23 درجه از خطّ استوا به سمت جنوب رفته است. از ابتداى فصل زمستان به سمت مبدأ حركت، يعنى خطّ استوا باز مى‌گردد، و در ابتداى فصل بهار در نقطه اوّل قرار مى‌گيرد.

بنابراين، خورشيد در هر روزى از سال از نقطه خاصّى طلوع و در نقطه خاصّى غروب مى‌كند، و در روز بعد از آن نقطه طلوع نمى‌كند و در آن نقطه غروب نمى‌نمايد، و لهذا ربّ المشارق و المغارب گفته شده است. و اينكه در بعضى از آيات مغربين و مشرقين گفته شده منظور طلوع و غروب خورشيد در ابتداى بهار و پاييز است كه از روى خطّ استوا صورت مى‌گيرد.