تاريخ در برابر چنين حادثه‌اى بى‌دفاع است. آرى! خداوند متعال براى اينكه بشر را به آغوش خود باز گرداند، او را دچار بلاها مى‌كند.

6. بلايا براى آزمايش‌

در حال عادى هر كس ادّعايى دارد. به عنوان مثال مى‌گويد: «اگر جنگ بود جان و مالم را فدا مى‌كردم». امّا هنگامى كه جنگ هشت ساله رخ داد جوانان مخلص و فداكار از مدّعيان توخالى جدا شدند. كسانى كه قادر بر حضور در جبهه نبودند، از دريغ مال و ثروت خويش دريغ نكردند، هر چند مدّعيانى بودند كه در اين جهت نيز رو سياه شدند. شاعر گويد:

اين مطلب در آيه شريفه 155 سوره بقره نيز آمده است. توجّه كنيد:

« «وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَىْ‌ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنْ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرْ الصَّابِرِينَ»؛ قطعاً همه شما را با چيزى از ترس، گرسنگى و كاهش در مالها و جانها و ميوه‌ها آزمايش مى‌كنيم، و بشارت ده به استقامت كنندگان».

آرى! يكى از علل و فلسفه‌هاى بلايا و رنجها و زحمات و مشكلات، آزمايش و امتحان است.

7. مشكل ظاهرى و نعمت واقعى‌

برخى از مشكلات در ظاهر مشكل و بلا، و در حقيقت نعمت و رحمت است، كه بواسطه كوتاهى فكر آن را نعمت ندانسته، بلكه نقمت مى‌شماريم. همانند بچه شيرخوارى كه پس از پايان دوران شيرخوارگى مادر او را از شير مى‌گيرد. شيرى كه هم غذاى بچّه بوده و هم داروى او محسوب مى‌شده، و هم جنبه نوشيدنى براى او داشته، و هم احساسات و عواطف مادر از طريق آن به وى منتقل مى‌شده، وخلاصه همه چيز او بوده است. مادر او را از شير مى‌گيرد و پدر هم به او كمك مى‌كند. مادر گاه‌