انكار باز ايستند، و توبه كنند و به راه ايمان و درستى و بندگى درآيند، و به دنبال آن اعمال صالح و شايسته انجام دهند، اهل نجات خواهند بود. و خداوند به آنها پاداش خواهد داد، پاداشى قطع نشدنى. «إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ»

ايمان و عمل صالح سرمايه حيات است، هر كس داشته باشد اهل نجات خواهد بود، و هر كس نداشته باشد (هر كه باشد و هر شرايطى داشته باشد) اهل نجات نخواهد بود.

با عنايت به نكات چهارگانه فوق، اينك به شرح قسمهاى چهارگانه مى‌پردازيم:

سوگندهاى چهارگانه:

«فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ»؛ در مورد شفق دو نظريّه وجود دارد: 1. سرخى پس از غروب، يا پيش از طلوع آفتاب است. 2. سفيدى است كه پس از برطرف شدن سرخى مذكور ظاهر مى‌شود. توضيح اينكه پس از غروب خورشيد، روى افق سرخى ظاهر مى‌شود كه برخى معتقدند آن شفق است. و اينكه خون شهيد را به شفق تشبيه كرده‌اند، بر اساس همين تفسير است. پس از محو شدن سرخى مذكور، سفيدى شفّافى ظاهر مى‌شود كه عدّه‌اى آن را شفق مى‌دانند. شفق را به هر معنا بگيريم تفاوتى نمى‌كند، مهم اين است كه خداوند متعال به آن منظره خاصّ قبل از طلوع آفتاب يا پس از غروب آفتاب قسم خورده است.

سؤال: شفق چه نقشى در زندگى بشر دارد، كه خداوند به آن سوگند ياد كرده است؟

پاسخ: اگر پس از غروب آفتاب بلافاصله ظلمت و تاريكى شب اطراف ما را مى‌گرفت، يا پس از طلوع آفتاب بلافاصله نور و روشنايى ما را احاطه مى‌كرد، هم چشم ما را آزار مى‌داد، و هم بر اعصاب ما تأثير منفى مى‌گذاشت، امّا با توجّه به اينكه پس از غروب آفتاب شفق وجود دارد و شفق آهسته آهسته چشم را براى تاريكى و