محل است، اعم از گندم و جو يا خرما يا برنج يا ذرّت و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از اينها را بدهد كافى است.

مسأله 1693. غنى كسى است كه مخارج سال خود و عيالاتش را دارد، يا از طريق كسب و كار به دست مى‌آورد؛ و اگر كسى چنين نباشد فقير است، زكات فطره بر او واجب نيست و مى‌تواند زكات فطره بگيرد.

مسأله 1694. انسان بايد فطره كسانى را كه قبل از غروب شب عيد فطر نانخور او حساب مى‌شوند بدهد، خواه بزرگ باشند يا كوچك، مسلمان باشند يا كافر، واجب‌النّفقه باشند يا غير واجب‌النّفقه، نزد او زندگى كنند يا در جاى ديگر.

مسأله 1695. اگر كسى را كه نانخور اوست و در شهر ديگر زندگى مى‌كند وكيل نمايد كه از مال او فطره خودش را بپردازد، چنانچه اطمينان و وثوق داشته باشد كه فطره را مى‌دهد كافى است.

مسأله 1696. ميهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر با رضايت صاحب خانه وارد شده و نانخور او محسوب مى‌شود (يعنى تصميم دارد مدّتى نزد او بماند) دادن زكات فطره او نيز واجب است، امّا اگر فقط براى شب عيد دعوت شده فطره او بر ميزبان واجب نيست؛ و در صورتى كه بدون رضايت صاحب خانه باشد نيز بنابر احتياط واجب فطره او را بدهد؛ همچنين فطره كسى كه انسان را مجبور كرده است كه خرجى او را بپردازد.

مسأله 1697. اگر پيش از غروب، بچّه بالغ شود، يا ديوانه عاقل گردد، يا فقير غنى شود، بايد زكات فطره را بدهد، ولى اگر بعد از غروب باشد زكات فطره بر او واجب نيست؛ هر چند مستحبّ است اگر تا پيش از ظهر روز عيد شرايط حاصل شود، زكات فطره را بدهد.

مسأله 1698. مستحبّ است شخص فقيرى كه فقط به اندازه يك صاع (تقريباً سه كيلو) گندم يا مانند آن دارد زكات فطره را بدهد و چنانچه عيالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را بپردازد، مى‌تواند آن يك صاع را به قصد فطره به يكى از