نصاب طلا و نقره‌

مسأله 1615. طلا داراى دو نصاب است:

نصاب اوّل‌ آن 20 مثقال شرعى است كه معادل 15 مثقال معمولى مى‌باشد، هرگاه به اين مقدار برسد و شرايط ديگر نيز در آن جمع باشد، بايد چهل يك آن را (دو و نيم درصد) به عنوان زكات بپردازد؛ و اگر به اين مقدار نرسد زكات ندارد.

نصاب دوم‌، 4 مثقال شرعى است كه 3 مثقال معمولى مى‌شود، يعنى اگر 3 مثقال به 15 مثقال اضافه شود بايد زكات تمام 18 مثقال را از قرار دو و نيم درصد بدهد؛ و اگر كمتر از 3 مثقال اضافه شود، فقط زكات 15 مثقال واجب است و زيادى آن زكات ندارد؛ همچنين هر چه بالا رود، يعنى اگر 3 مثقال اضافه شود بايد زكات تمام آن را بدهد و اگر كمتر اضافه شود مقدار اضافه زكات ندارد.

مسأله 1616. نقره نيز دو نصاب دارد:

نصاب اوّل‌ 105 مثقال معمولى است، كه اگر به آن مقدار برسد و شرايط ديگر در آن جمع باشد، بايد چهل‌يك آن را (دو و نيم درصد) به عنوان زكات بپردازد؛ و اگر به اين مقدار نرسد زكات آن واجب نيست.

نصاب دوم‌ 21 مثقال است، يعنى اگر 21 مثقال به 105 مثقال اضافه شود بايد زكات تمام 126 مثقال را بدهد و هرگاه كمتر از 21 مثقال اضافه شود، فقط زكات 105 مثقال واجب است و زيادى؛ آن زكات ندارد؛ همچنين هر قدر بالا رود؛ ولى براى آسان شدن حساب اگر انسان دو و نيم درصد از طلا و نقره كه دارد بدهد زكاتى را كه بر او واجب بوده داده، گاهى هم بيشتر از مقدار واجب داده است.

مسأله 1617. به طلا و نقره همه سال زكات تعلّق مى‌گيرد، يعنى اگر انسان زكات مقدار طلا يا نقره را بدهد و سال بعد نيز شرايط در او جمع باشد، بايد دوباره زكات آن را بدهد، تا زمانى كه از حد نصاب بيفتد؛ ولى در خمس چنين نيست، يعنى اگر يك بار خمس مال را دادند ديگر خمس به آن تعلّق نمى‌گيرد، مگر اين كه اضافه شود؛ همچنين گندم وجو و كشمش و خرما يك‌بار بيشتر زكات ندارد.