واجب نمى‌باشد؛ امّا بهتر است ذكر بگويد و بهتر است اين ذكر را انتخاب كند:

«لا الهَ إلَّااللَّهُ حَقّاً حَقّاً، لا الهَ إلَّااللَّهُ ايماناً وَ تَصْديقاً، لا الهَ إلَّااللَّهُ عُبُودِيَّةً وَرِقّاً، سَجَدْتُ لَكَ يا رَبِّ تَعَبُّداً وَرِقّاً، لا مُسْتَنْكِفاً وَ لا مُسْتَكْبِراً، بَلْ انَا عَبْدٌ ذَليلٌ ضَعيفٌ خائِفٌ مُسْتَجيرٌ».

مسأله 985. در سجده قرآن، رو به قبله بودن شرط نيست و به هر سوى مى‌تواند سجده كند، ولى بهتر رو به قبله بودن است.

8. تشهّد

مسأله 986. در ركعت دوم تمام نمازها، تشهّد واجب است؛ همچنين در ركعت آخر نماز مغرب و عشا و ظهر و عصر؛ و طريقه تشهّد اين است كه بعد از سجده دوم مى‌نشيند و در حال آرام بودن بدن ذكر تشهّد را مى‌گويد و كافى است بگويد:

«اشْهَدُ انْ لا الهَ إلَّااللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَ اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‌ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» و اين كلمات بايد به عربى صحيح و به ترتيب و پشت سر هم گفته شود.

مسأله 987. هرگاه تشهّد را فراموش كند اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد بايد بنشيند و تشهّد را بخواند و دوباره برخيزد و از نو تسبيحات را بخواند، امّا اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد نمازش صحيح است و برگشتن واجب نيست، ولى احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز تشهّد را قضا كند و لازم است دو سجده سهو به جا آورد.

مسأله 988. اگر شك كند تشهّد را خوانده يا نه، در صورتى كه وارد ركعت بعد شده اعتنا نكند و اگر هنوز بر نخاسته بايد آن را بخواند.

مسأله 989. مستحبّ است در حال تشهّد بر ران چپ بنشيند و روى پاى راست را بر كف پاى چپ بگذارد؛ و نيز مستحبّ است قبل از تشهّد بگويد: «الْحَمْدُ للَّهِ» يا «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ الحَمْدُ للَّهِ وَ خَيْرُ الْأسْماءِ للَّهِ»؛ و نيز مستحبّ است در حال‌