جواب‌

: خسارت ديركرد ربا و حرام است ولى اگر فاصله زمانى و تورّم خيلى زياد باشد، بطورى كه پرداختن مبلغ مزبور عرفا اداء دين محسوب نشود بايد به حساب امروز بپردازد يا مصالحه كنند.

(1)

سؤال 33- [حكم تقاص در قرض ربوى‌]

: شخصى قرضى ربوى گرفته و اصل قرض را پرداخته و لكن مقدارى از سود آن را هنوز نپرداخته است، آيا مى‌تواند سود آن را نپردازد؟ و آيا مى‌تواند مقدار سودى را كه پرداخته به عنوان تقاصّ از اموال رباگيرنده بردارد؟

جواب‌

: اگر جنبه ربا داشته (نه مضاربه) پرداختن سود جنبه شرعى ندارد.

(2)

سؤال 34- [حكم سود بانكى‌]

: آيا هر گونه افزايش در وامها ربا به شمار مى‌آيد؟

جواب‌

: مانند مسئله سابق است.

(3)

سؤال 35- [آيا شخصيّت حقوقى و حقيقى در ربا تفاوت ايجاد مى‌كند؟]

جواب‌

: احتياط واجب اين است كه فرقى در ميان اين دو گذارده نشود.

(4)

سؤال 36- [حكم اجاره به شرط تمليك براى فرار از ربا]

: ملكى به صورت مشاركت خريده مى‌شود و سپس يكى از شركاء سهم خود را به شريك ديگر، اجاره به شرط تمليك مى‌دهد، بطورى كه بعد از پرداخت تمامى اقساط (كه طبعا بيش از پولى است كه شريك براى آن سهم داده بود) قسمت مورد اجاره به ملكيّت مستأجر در مى‌آيد، آيا مى‌توان اين كار را كه در بانكها و يا شركتها، اشخاص حقوقى، و بعضا توسط اشخاص حقيقى صورت مى‌گيرد، راهى شرعى براى فرار از رباى قرضى دانست؟

جواب‌

: اگر قصد جدّى در اجاره به شرط تمليك بوده باشد مانعى ندارد، ولى اگر جنبه صورى دارد و براى فرار از ربا باشد جايز نيست.

(5)

سؤال 37- [ملاك تشخيص ربا در جامعه امروز چيست؟]

آيا هر گونه افزوده بر سرمايه- و لو اسمى- رباست يا فقط افزايش در ماليّت و سرمايه رباست؟

جواب‌

: هر گونه افزايش در سرمايه را شامل مى‌شود، مگر در مواردى كه در بالا اشاره شد.