بدرقه و تشييع برادر مؤمن از مستحبّات است، ولى در عين حال امام معصوم عليه السّلام سفر براى اين كار را در ماه مبارك رمضان مجاز مى‌داند، بلكه آن را ترجيح مى‌دهد.

روشن است كه اگر سفر در اين ماه جايز نبود، آن را براى يك امر مستحب مجاز نمى‌شمردند. بنابراين، روايت فوق نيز دلالت بر جواز سفر در ماه مبارك رمضان مى‌كند.

جمع‌بندى روايات‌

بعضى از روايات فوق نظر سند معتبر، و بعضى ضعيف السند بود.

به علاوه، چون متضافر است و موافق فتواى مشهور اصحاب مى‌باشد، ضعف سند برخى از آن روايات، ضررى نمى‌زند، بنابراين، مجموعه روايات معتبر است.

ولى از نظر دلالت بر دو دسته هستند: برخى از آنها سفر در ماه مبارك رمضان را تجويز مى‌كند، و برخى نهى مى‌نمايد. و همانطور كه گفته شد، اين روايات حمل بر كراهت مى‌شود، و شاهد بر اين مطلب دو چيز است:

الف: روايتى كه ترك سفر را افضل و بهتر از مسافرت مى‌دانست‌ [1].

ب: رواياتى كه به مختصر بهانه‌اى اجازه سفر و شكستن روزه را مى‌دهد؛ مثلا براى بدرقه برادر مؤمن و مانند آن، كه رواياتش گذشت.

نتيجه اين كه سفر در ماه رمضان جايز است؛ ولى اگر بدون عذر

[1]. وسائل الشيعة، جلد 7، ابواب من يصح منه الصوم، باب 3، حديث 1.