امّا توضيح اين سخن:

اولًا، بايد توجّه داشت- همان گونه كه سابقاً اشاره شد- برنامه قيام مهدى، همانند برنامه قيام همه پيامبران الهى، از راه بهره‌گيرى از وسائل و اسباب طبيعى انجام مى‌گيرد، و هيچ‌گاه اعجاز اساس آن را تشكيل نمى‌دهد؛ معجزات جنبه استثنايى دارند و در روند برنامه‌هاى اصلاحى رهبر آسمانى- جز در موارد استثنائى- دخالت نخواهند داشت.

به همين دليل، همه انبيا از سلاح روز، تربيت افراد لايق، مشورتهاى لازم، طرح نقشه‌هاى مؤثّر، تاكتيكهاى نظامى حساب شده، و خلاصه، فراهم ساختن هرگونه امكان مادّى و معنوى براى پيشبرد هدفشان استفاده مى‌كردند؛ و در انتظار اين نمى‌نشستند كه هر روز معجزه‌اى واقع شود و دشمن يك گام عقب‌نشينى كند، يا دوستان در پرتو اعجاز هر روز در مسير تكامل گامى به پيش بگذارند.

بنابراين، اجراى طرح حكومت حقّ و عدالت در سطح جهانى نيز بايد با استفاده از وسايل مادّى و معنوى لازم- جز در موارد استثنائى- تحقّق پذيرد.

به تعبير ديگر، مهدى عليه السلام آئين و مذهب جديدى با خود نمى‌آورد بلكه او طرحهاى انقلابى اجرا نشده الهى را به مورد اجرا مى‌گذارد.

رسالت او تنها ابلاغ و انذار و تعليم و تربيت و توصيه و تذكّر نيست.

رسالت او اجراى همه اصولى است كه به ظلم و ستم و تبعيض، در سايه حكومت علم و ايمان پايان مى‌بخشد، و مسلّماً اجراى اين طرح بدون آمادگى يا آمادگيها ممكن نيست.