ج) كوتاهى و تنبلى در فراگيرى علوم و ساير وظايف ضرورى زندگى، كه گاه نياز به تنبيه و تأديب دارد.

2- مقدار و چگونگى تأديب.

3- مجرى تأديب كودكان و نوجوانان كيست؟ چه كسى حقّ تأديب آنان را دارد؟

4- اگر كودك تحت تأديب با خطر يا نقص عضو مواجه گردد، يا جراحتى عارض وى گردد، چه كسى ضامن خواهد بود؟

محور اوّل: مشروعيّت تأديب‌

فقهاى ما كمتر به سراغ اين بحث رفته، بلكه غالبا از ابتدا به كميّت و كيفيّت تأديب پرداخته‌اند، و اين مطلب نشانگر آن است كه اصل مشروعيّت تأديب نزد آنان به قدرى روشن بوده كه نيازى به بحث از آن نمى‌ديدند.

البتّه فقهاى اهل سنّت بيشتر به سراغ اين بحث رفته‌اند.

كلمات فقها

1- مرحوم محقّق‌

رحمه اللّه نويسنده كتاب شرايع الاسلام، مى‌گويد:

«يكره ان يزاد فى تأديب الصبى على عشرة أسواط و كذا المملوك، ثم قال صاحب الجواهر: لكن لم اجد دليلا واضحا عليه‌ [1]؛

مكروه است كه به هنگام تأديب كودكان و بردگان بيش از ده تازيانه زده شود. صاحب جواهر پس از اين سخن مى‌گويد: دليل روشنى بر اين عدد نيافتم.»

[1]. جواهر الكلام، جلد 41، صفحه 444.