شواهد تاريخى نيز مى‌گويد كه معاويه هم در اين كار دست داشت ولى بى‌شك، بيشترين چيزى كه مردم را به شركت در اين جنگ خانمانسوز تشويق كرد، حضور عايشه با آن سوابقى كه با پيامبر اسلام (ص) داشت، بود. به خصوص اين كه لقب «امّ المؤمنين» نيز بهانه‌اى بود براى تشويق مردم به دفاع از مادر. و به همين دليل على (ع) «اهل بصره» را لشكر زن خطاب مى‌فرمايد.

در توصيف دوّم مى‌فرمايد: «شما پيروان چهار پا- يعنى شتر عايشه- بوديد!» (و اتباع البهيمة).

سپس به بيان دليل آن پرداخته مى‌فرمايد: «تا زمانى كه شتر صدا مى‌كرد و نعره مى‌كشيد، به صداى او پاسخ مى‌داديد و جنگ مى‌كرديد، امّا همين كه شتر پى شد، فرار كرديد!» (رغا [1] فاجبتم، و عقر [2] فهربتم).

به گفته بعضى از مورّخان، شتر عايشه در جنگ «جمل» به منزله پرچم لشكر بود، و همه، اطراف آن را گرفته بودند و در پاى آن شمشير مى‌زدند و مردان جنگى لشكر «طلحه و زبير» در زير اين پرچم تا آخرين نفس جنگ مى‌كردند و كشته مى‌شدند. در بعضى از روايات آمده: در آن روز هفتاد نفر از قريش افسار شتر عايشه را به دست گرفتند و يكى پس از ديگرى كشته شدند. گروهى كه بيش از همه در جنگ «جمل» از شتر دفاع مى‌كردند جنگجويان قبيله «بنى ضبّه» و «ازد» بودند.

امير مؤمنان چون چنين ديد، با صداى بلند فرمود: «ويلكم اعقروا الجمل فانّه‌

[1] «رغا» از ماده «رغاء» (بر وزن دعاء) به معناى صداى شتر يا حيوانات سم‌دار است و به صداى كفتار نيز گفته مى‌شود.

[2] «عقر» از ماده «عقر» (بر وزن فقر) به معنى اصل و ريشه است و هنگامى كه در مورد شتر به كار مى‌رود به معنى پى كردن و قطع كردن دست و پاى اوست و به معنى هلاك كردن نيز آمده است.