بخش اوّل‌

ايّها النّاس شقّوا امواج الفتن بسفن النّجاة، و عرّجوا عن طريق المنافرة، وضعوا تيجان المفاخرة. افلح من نهض بجناح، او استسلم فاراح. هذا ماء آجن، و لقمة يغصّ بها آكلها. و مجتنى الثّمرة لغير وقت ايناعها كالزّارع بغير ارضه.

ترجمه‌

اى مردم! امواج فتنه‌ها را با كشتيهاى نجات بشكافيد و از راه اختلاف و پراكندگى و دشمنى كنار آييد و تاجهاى تفاخر و برترى جويى را از سر بنهيد! آن كس كه با داشتن بال و پر (يار و ياور) قيام كند يا در صورت نداشتن نيروى كافى، راه مسالمت پيش گيرد و راحت شود رستگار شده است. اين (زمامدارى بر مردم) آبى متعفّن و لقمه‌اى گلوگير است (و اگر فرمان الهى نباشد تن به آن در نمى‌دهم)! (اين را نيز بدانيد) كسى كه ميوه را پيش از رسيدن بچيند همانند كسى است كه بذر را در زمين نامناسب، همچون كوير و شوره زار بپاشد (كه سرمايه و نيروى خود را تلف كرده و نتيجه‌اى عايد وى نمى‌شود!)

شرح و تفسير

مراقب فتنه‌انگيزان باشيد!

شارح معروف «ابن ميثم» در آغاز اين خطبه مى‌گويد: سبب اين كلام «امير مؤمنان على» (ع) آن است كه چون در «سقيفه بنى ساعده» براى «ابو بكر»