معروفى كه در احاديث اسلامى آمده كه مى‌گويد: «يخرج من ذنوبه كهيئته يوم ولدته امّه، كسى كه حجّ خانه خدا را (از روى اخلاص و توجّه و با حفظ آداب و اسرار آن) انجام دهد از گناه پاك مى‌شود همانند روزى كه از مادر متولّد مى‌شود!» [1] دليل روشنى براى تأثير حجّ بر روح و جان انسان است كه او را از همه آلودگيها پاك مى‌كند و آثار گناهانى كه يك عمر در دل نشسته است، مى‌زدايد و اين بزرگترين فايده‌اى است كه نصيب زوّار بيت اللّه الحرام مى‌شود. اگر آنها به اسرار اعمال و مناسكى كه انجام مى‌دهند دقيقا توجّه داشته باشند، هر گامى كه بر مى‌دارند گامى به سوى خدا نزديكتر مى‌شوند و معبود و محبوب حقيقى را در همه جا حاضر مى‌بينند. آرى حج يك تولّد دوباره است! كسانى كه حج را با تمام وجودشان درك مى‌كنند آثار معنوى و روحانى آن را تا پايان عمر در دل خويش احساس مى‌كنند و شايد به همين دليل است كه حج، يك بار، در تمام عمر واجب شده است.

در بعد سياسى و اجتماعى، هر گاه اين مراسم آن گونه كه اسلام دستور داده و ابراهيم بت‌شكن، جهانيان را به آن فرا خوانده انجام گيرد، سبب عزّت مسلمين و تحكيم پايه‌هاى دين و وحدت كلمه و مايه قدرت و شوكت در برابر دشمنان و برائت از مشركين جهان خواهد بود.

اين كنگره عظيم الهى كه هر سال در كنار خانه خدا تشكيل مى‌شود، بهترين فرصت را به مسلمانان براى بازسازى نيروهاى خويش و تقويت پيوند برادرى و خنثى كردن توطئه‌هاى دشمنان و باطل كردن نقشه‌هاى شيطانى آنها مى‌دهد.

مجموعه‌اى اين چنين فراگير و همگانى با انگيزه‌هاى بسيار والاى معنوى در دنيا بى‌نظير است. افسوس كه مسلمانان هنوز قدرت عظيم حج را در نيافته‌اند و گرنه هر سال مى‌توانستند در زير سايه حج، بزرگترين خدمت را به اسلام و شديدترين‌

[1] بحار الانوار، جلد 99، صفحه 26.