قدرت آن تندباد و شدّت و وسعت آن است.

«اين طوفان عظيم و وحشتناك مأمور بود امواج آب را حفظ و اجزاى آن را به هم پيوند دهد و آنها را در محدوده خود نگه دارد» (فأمرها بردّه، و سلّطها على شدّه‌ [1]، و قرنها الى حدّه).

آيا اين طوفان عظيم و شديد اشاره به امواج جاذبه نيست كه خداوند آن را بر تمام ذرّات عالم مادّه مسلّط ساخته و سبب به هم پيوستگى اجزاى آن و مانع از پراكندگى ذرّات آن مى‌شود، همه را مهار مى‌كند و در محدوده خود نگه مى‌دارد؟

چه تعبيرى براى بيان امواج عظيم جاذبه در آن شرايط، بهتر از تندباد كوبنده و مهار كننده مى‌توان پيدا كرد.

«اينها همه در حالى بود كه فضا در زير آن باز و گشوده و آب (آن گاز فشرده مايع‌گون) در بالاى آن در حركت بود» (الهواء من تحتها فتيق‌ [2] و الماء من فوقها دفيق‌ [3]).

«فتيق» از مادّه «فتق» به معناى باز است و «دفيق» از مادّه «دفق» به معناى حركت سريع است.

آرى اين امواج خروشان به وسيله آن تندباد، محدود مى‌شد و از اين كه از حدود خود تجاوز كند، باز داشته شده بود.

در اين جا اين سؤال پيش مى‌آيد كه با وجود اين تندباد مهار كننده و بازدارنده،

[1] «شدّ» (بر وزن مدّ) در اصل به معناى قوّت و قدرت چيزى است و از اين رو به افراد قوى (مخصوصا قوى در جنگ) شديد گفته مى‌شود. اين واژه در مورد بستن گره محكم و صلابت- خواه در بدن باشد يا در نيروهاى باطنى و روحى و يا در مصيبت و عذاب- نيز به كار مى‌رود (لسان العرب، مفردات و مقاييس اللغة).

[2] «فتيق» از مادّه «فتق» است كه در فراز قبل معنى شد.

[3] «دفيق» از مادّه «دفق» (بر وزن دفن) در اصل به معناى راندن چيزى به سوى جلو مى‌باشد و به معناى سرعت نيز به كار مى‌رود. شتر سريع را «ادفق» مى‌گويند.