كرد، زيرا او اوّلين كسى بود كه با چشم مسلّح به آسمان خيره شد. بعد از
گاليله، دوربينهاى قوى و تلسكوپهاى بزرگ، اختراع شد و در نتيجه معرفت و دانش بشر
به عوالم آسمانى به سرعت پيش رفت و به صورت كاملترى درآمد.
در ضمن نبايد از نظر دور داشت كه محاسبات رياضى در حلّ قسمتى از اسرار عالم
بالا، نقش مهمّى را بازى كرد. بايد گفت: تكميل ابزار فلكى و محاسبات رياضى، دو
عامل پيشرفت علم نجوم و شناختن اوضاع جوّى محسوب مىگردد.
حال اندكى به اين آسمان نيلگون خيره شويد تا گوشهاى از عظمت آن را براى شما
تشريح كنيم. آنگاه تصديق خواهيد كرد كه اگر فرمولهاى رياضى و اعداد و محاسبات
نبود، تصوّر آن براى افكار محدود ما چقدر مشكل بود؟
راستى شگفتآور است! زمانى كه خود را در مقابل اين عظمت عجيب ملاحظه مىكنيم.
پاسكال [1] دانشمند
معروف قرن 17 ميلادى فرانسه، بارها مىگفت: «بشر در
[1] بلز پاسكال، نويسنده، مهندس،
فيزيكدان و فيلسوف قرن 17 ميلادى فرانسه در 19 ژوئن 1623 در «كلرمون فران» متولّد
شد. به اندازهاى با استعداد و خوش فكر بود كه در سنّ 12 سالگى بدون گرفتن كمك از
كتاب، سختترين مسايل هندسه اقليدس را حل كرد و در 16 سالگى كتابى درباره مقاطع
مخروطى نوشت كه موجب تعجّب «دكارت» فيلسوف شهير فرانسه گشت و هنوز يكى از قضاياى
آن به نام او مشهور است. در 18 سالگى يعنى در سال 1641 براى اينكه زحمت پدرش را كه
به سِمَت رئيس دارايى شهر «روان» معيّن شده بود، تخفيف دهد، اوّلين ماشين حساب را
اختراع كرد كه هنوز در «كنسرواتوآر» صنايع و مشاغل محفوظ است. وى در سال 1654 يعنى
در سنّ 31 سالگى «حساب احتمالات» را به وجود آورد.
پاسكال روزى هنگام عبور از روى يك پل، اسبهاى درشكهاش به طرف راه خطرناكى
تاخت كردند و چيزى نمانده بود كه به درّه خطرناكى واژگون شود ... پاسكال نجات يافت
و اين حادثه چنان تأثير عميقى در روح او بخشيد كه ناگهان او را از مسير خود
برگرداند و به طور كلّى از دنيا روى گردان شد. سپس معتكف دير «پرروايل» شده و به
خدا پناه برد تا اينكه در سال 1662 وفات كرد.
نويسندگان متحيّرند كه آيا او را دوست فلسفه بشمارند يا دشمن آن و نمىدانند
كه نام پاسكال را در تاريخ دانشمندان طبيعى و فلسفه ضبط كنند و يا در تاريخ زُهّاد
و موحّدين! پىيرروسو در تاريخ علوم، پاسكال را «رياضى دان عارف» لقب داده است.
(پىيرروسو؛ تاريخ علوم، ص 214، لغت لاروس).