ذيمقراطيس (دموكريت) [1] و اپيكور (ابيقور) [2] بودند ولى به طور يقين نمى‌توان همه آنها را مادّى دانست.

بانگون در كتاب تاريخ فلسفه، كلماتى را از آنها نقل مى‌كند و به اين وسيله آنها را از خداپرستان عالم معرّفى مى‌كند. درباره طالس مى‌گويد: «او معتقد بود كه هر تحوّل مادّى، تحت تأثير عوامل روحانى است». [3] و از قول هراكليت چنين اظهار نظر مى‌كند كه «مافوق اين كائنات (موجودات) متحوّل، يك عقل الهى ثابت لايتحوّل (تغييرناپذير) وجود دارد». [4] عقيده‌اش درباره ذيمقراطيس اين گونه است كه ذيمقراطيس، مادّى نيست بلكه او اعتقاد به وجود روح دارد. [5]

[1]. ذيمقراطيس (460 ق. م) پايه‌گذار مكتب اتميسم بود. زمان پيرى سقراط و جوانى افلاطون را درك كرده ومعاشرت‌هاى متعدّد با مصريان، كلدانيان و ايرانيان داشته است. او عقيده داشت كه تمام موجودات عالم از ذرّاتى به نام اتم تشكيل شده و اتم قابل تفكيك و تجزيه نيست. امّا پس از گذشت زمان، دانشمندان معتقد شدند كه همه چيز قابل تفكيك است. اين نظريّه كم‌كم وارد علم طبيعى شد و در سال 1919 «روتر فورت» ثابت كرد كه اتم قابل شكستن و تفكيك شدن مى‌باشد.

[2]. اپيكور (346 ق. م) سالوس يونان. بايد اوّلًا او را ماترياليست (معتقد به اصول مادّى) ثانياً اوولوسيونيست (معتقد به اصول تكامل) ثالثاً فيلانتروپيست (انسان دوست و خوش‌بين به نوع بشر) و رابعاً آتئيست (ملحد و منكر وجود خداوند) دانست.

فلاسفه اين مكتب به نام «فلاسفه باغ» معروف‌اند و اين باغ متعلّق به اپيكور بود كه در هنگام مرگ نيز وقف فلاسفه نمود. (دكتر پازارگاد؛ فلسفه سياسى- علّامه جعفرى تبريزى؛ ارتباط انسان و جهان).

[3]. فريد وجدى؛ على اطلال المذهب المادى، ج 1، ص 13.

[4]. همان مدرك، ص 15.

[5]. همان مدرك.