ملّت معمول و رايج است، در حالى كه ممكن است در جاى ديگر معمول نباشد، و يا اينكه اختلاف تشكيلات سياسى و سازمانهاى اقتصادى، سبب مى‌شود كه آداب و رسومى، مورد قبول و پسند قومى، واقع گردد كه همان عادت در نظر ملّت ديگر، ناپسند و زشت آيد.

امّا امور فطرى و غريزى كه از سرچشمه پايدار و تغييرناپذير الهامات روحى و فطرى جوشيده و ساختمان جسمى و روانى در آن تأثير كامل داشته، گذشت زمان، طول تاريخ، اختلاف ملل و جوامع عالم، كمتر مى‌تواند آن را تغيير دهد. به عنوان مثال علاقه مادر به فرزند، يك امر فطرى است. همچنين دختر بچّه‌اى كه يك فرزند خيالى و مصنوعى به نام «عروسك» براى خود درست مى‌كند، به او عشق و علاقه مى‌ورزد، بسان يك فرزند حقيقى او را دوست مى‌دارد، او را مى‌بوسد و نوازش مى‌كند واگر روزى از نظرش دور گردد، در فراقش مى‌گريد، چيزى جز فطرت نيست.

آيا اكنون گذشت تاريخ و يا عوامل ديگر، مى‌توانند اين حس (فطرت) را در بشر از بين ببرند و آن را دستخوش بازيچه‌هاى خود قرار دهند؟! احتمال دارد كه كسى بگويد تاريخ به ما نشان مى‌دهد كه مردم زمان جاهليّت- كه در مملكت حجاز زندگى مى‌كردند- دخترهاى بى‌گناه خود را با فجيع‌ترين شكل به قتل مى‌رساندند و اين مسأله با فطرت منافات دارد!

پيش از اين متذكّر شديم كه مسائلى از قبيل محيط، تربيت و تبليغات فاسد در پاره‌اى از مواقع باعث مى‌شود كه اثر فطرت براى مدّتى كم‌رنگ شده و يا به طور موقّت از بين برود؛ ولى با تغيير عوامل ذكر شده، به زودى آن افكار انحرافى تغيير مى‌كند و سرانجام، فطرت اثر خود را مى‌بخشد و حكومت اوّليّه خود را از ابتدا شروع مى‌كند. به همين جهت اين وضع براى مدّت كوتاهى در سرزمين حجاز باقى بود، و امّا ديرى نپاييد و با ظهور اسلام از بين رفت.

بنابراين انحراف از فطرت، هميشه جنبه استثنايى و ناپايدار خواهد داشت.