تاخته و او را مورد ملامت و سرزنش قرار داده است.[1]

18. ابن ابى حاتم‌

ابو محمّد عبد الرحمان بن محمّد بن ادريس حنظلى رازى، فرزند ابوحاتم رازى است كه به سال 240 هجرى تولّد يافت و به سال 327 هجرى در شهر رى درگذشت.

ابن ابى حاتم، ثقه و مانند پدرش از حافظان حديث بوده است و به مشكلات و ايراد احاديث معلول و نيز احوال رجال، اطّلاع كامل داشته و از علماى مهم علم جرح و تعديل به شمار آمده است.

وى مقدار زيادى از علوم و فنون مختلف حديث را از محضر پدرش و ابو زرعه رازى و نيز برخى ديگر از محدّثان رى فرا گرفت و براى استفاده بيشتر از ساير مشايخ،- علاوه بر مسافرت‌هايى كه به همراه پدرش رفته- به شام و مصر و اصفهان، مسافرت كرد.

ابن ابى حاتم، اوّلين كسى بوده كه الفاظ جرح و تعديل را رتبه بندى كرده است. وى صاحب تأليفات زيادى است كه از آن جمله‌اند: 1. الجرح والتعديل، 2. علل الحديث، 3. المراسيل، 4. التفسير.

كتاب الجرح و التعديل وى، از مهم‌ترين و متداول‌ترين كتاب‌هاى علم رجال است، چنان كه شخصيت برجسته‌اى چون ذهبى، از آن به عنوان كتابى نفيس، نام برده است.[2]

[1]. ميزان الاعتدال، ج 3، ص 140- 141. نيز، ر. ك: تذكرة الحفّاظ، ج 3، ص 833- 834( ش 814)؛ طبقات الحفّاظ، ص 364( ش 785)؛ الضعفاء الكبير، ج 1، ص 47- 49 و 59- 62( چاپ: دارالكتب العلمية، مقدّمه)؛ سير أعلام النبلاء، ج 15، ص 236- 239( ش 93).

[2]. سير أعلام النبلاء، ج 13، ص 264. همچنين، ر. ك: تذكرة الحفّاظ، ج 3، ص 829- 832( ش 812)؛ سير أعلام النبلاء، ج 13، ص 263- 269( ش 129)؛ لسان الميزان، ج 4، ص 299- 300( ش 5092)؛ طبقات الحفّاظ، ص 362- 363( ش 783).