به گونه‌اى كه شخصيت ممتازى چون احمد بن حنبل، در مورد وى گفته است كه يحيى بن معين، داناترينِ ما به علم رجال است.

آراى ابن معين در احوال برخى رجال، به دليل تغيير اجتهاد وى، مختلف و متعارض است. تعارض‌هاى مزبور، گاهى نسبى‌اند نه واقعى و منشأ آن، اختلاف در كيفيت سؤالى بوده كه از سوى سؤال كنندگان متعدّد (مانند عبّاس دورى، عثمان دارمى و ابوحاتم رازى) عارض مى‌شده است.

ذهبى، ابن معين را در نقد و جرح رجال، از سختگيران به شمار آورده است.[1] از جمله كتاب‌هايى كه آراى رجالى ابن معين در آنها آمده، كتاب‌هاى ذيل است: 1. التاريخ والعلل، 2. معرفة الرجال، 3. الضعفاء.[2]

2. على بن مَدينى‌

ابوالحسن على بن عبد اللَّه بن جعفر مدينى بصرى، به سال 161 هجرى متولّد شد و به سال 234 هجرى در سامرا درگذشت. ابن مدينى، ثقه و از حافظان حديث و بسيار جليل القدر بوده، به گونه‌اى كه به وى در حديث، لقب «امير المؤمنين» داده شده است. بصيرت و اطّلاع وى بر ايراد احاديث معلول و احوال رجال نيز زبانزد محدّثان است، چنان كه شخصيت ممتازى چون بخارى، در مدح و فضل وى گفته است كه خود را پيش هيچ كس كوچك نيافتم، جز نزد على بن مدينى.

وى مؤلّف بيش از دويست عنوان كتاب در علم علل احاديث و رجال و تاريخ بوده كه از آن جمله‌اند:

[1]. أربع رسائل فى علوم الحديث( ذكر من يعتمد قوله فى الجرح والتعديل)، ص 172.

[2]. ر. ك: الجرح والتعديل، ج 1، ص 314- 318؛ تاريخ بغداد، ج 14، ص 181- 191( ش 7484)؛ تذكرة الحفّاظ، ج 2، ص 429- 431( ش 437)؛ طبقات الحفّاظ، ص 207- 208( ش 416).