مقدّمه

تحقيق و پژوهش ، فرايند شناخت منابع و استفاده از آنها در دستيابى به انديشه ها و افكار جديد است . از اين رو ، بهره بردارى صحيح از تأليف هاى هر علم ، نياز ضرورى پژوهشگر است و برآوردن اين نياز در اوّلين قدم ، نياز به فهرست و اطّلاع از منابع و تحقيقات آن دانش دارد تا در هر زمان ، بحث هاى علمى دوباره از نو آغاز نشوند و تحقيقات جديد با نوآورى توأمان گردند . پژوهش در دانش رجال نيز از اين قاعده پيروى مى كند . از آن جا كه علم رجال ، بحث از راويان اخبار و شناخت شخصيت و احوال ايشان را بر عهده دارد ، لذا ارتباط ناگسستنى با تاريخ دارد و اين ارتباط ، موجب مى شود كه پژوهشگران اين علم ، دائما با منابع قديمى و تحليلگران اين منابع ، ارتباط جدّى داشته باشد . به همين منظور ، «مأخذشناسى رجال شيعه» فراهم آمد كه به معرّفى توصيفى ـ تحليلى تأليفات رجالى از دوره پيدايى اين علم تا زمان حاضر بپردازد . شايان ذكر اين كه در قرن حاضر ، مرحوم شيخ آقا بزرگ تهرانى نيز كتاب مصفّى المقال فى مصنّفى علم الرجال را در همين راستا تأليف كرد و مورد استفاده بسيار محقّقانِ در اين حوزه قرار گرفت و ما نيز در اثر حاضر ، از اين كتاب بسيار