گذراند تا به حال كنونى رساند ، انكار كردى. اگر در نظام آفرينشِ خودت دقت كنى ، دلائل كافي و روشنى بر وجود خدا مى يابى . ابن ابى العوجاء نيز گفت: چرا ين طور حرف مى زنى؟ اگر اهل بحث هستى ، با تو بحث مى كنيم و چنانچه سخن خود را اثبات كردى ، از تو پيروى مى كنيم؛ و اگر اهل بحث نيستى ، حرف نزن؛ و اگر از ياران جعفر بن محمّد هستى ، او اين گونه با ما حرف نمى زند و با مانند دليل تو با ما بحث نمى نمايد. او پيش از تو ، حرف هاى ما را شنيده؛ ولى هيچ وقت در صحبت ، با ما بدزبانى نكرده و جز پاسخ حرف هاى ما ، سخن اهانت آميزى نگفته است . او با كمال بردبارى و متانت به سخن ما گوش مى دهد و از ما مى خواهد كه هر چه دليل بر عقيده خود داريم ، بياوريم. پس از اين كه حرف هاى ما تمام شد ـ در حالى كه ما به خيال خود ، او را محكوم كرده ايم ـ او شروع به صحبت مى كند و با چند كلمه كوتاه تمام حرف هايى را كه زده ايم ، باطل مى سازد و با استدلال هاى متين خود ، راه هر گونه بهانه جويى را بر ما مى بندد ، به طورى كه نمى توانيم پاسخ هاى او را رد كنيم. اگر تو هم از ياران او هستى ، اين گونه با ما حرف بزن . [1] اين نمونه اى از آزادى بحث و انتقاد در جامعه اسلامى بود و در