براى شيعه نوشته شدهاند. اين گونه از اطّلاعات، منابع كتبى ما را در آن عصر نشانگرند.
نكته قابل توجّه، اين كه: در موارد بسيارى، اين كتاب، تنها سند معتبرِ دلالتكننده بر وجود برخى كتابها و اوصاف آنهاست. مواردى نيز هست كه نجاشى رحمه الله نام تأليفات را بر اساس اعتماد به اخبار ديگران فهرست كرده است.
شانزده. اسناد كتابها
از ديگر اطّلاعات مهمّ ارائهشده در رجال النجاشى، اسنادى هستند كه نجاشى رحمه الله به تأليفات صاحبان شرح حال آورده است. اين اسناد از چند جهت به كار مىآيند، بدين صورت كه:
الف. از شيوه و ترتيب آنها، طبقات رجال، مشخّص مىگردند.
ب. بر اساس آنها، مبناى وثاقت مشايخ نجاشى، تطبيق مىشود.
ج. به وسيله آنها، كتابهاى مشهور آن عصر، شناخته مىشوند.
مبحث سوم. اعتناى نجاشى به آراى ديگران
از جمله مطالب مفيدى كه نجاشى رحمه الله در شرح حال برخى از افراد آورده است، آراى مختلف و گاه نقد آنها در زمينه اطّلاعات مورد توجّه وى در شناخت افراد است.
عمده آرايى كه نجاشى رحمه الله به طرح و گاه به نقد آنها پرداخته است، در زمينههاى زيرند:
يك. تضعيفها
نجاشى رحمه الله در مواردى، آراى صاحبنظرانى را در تضعيف افراد، نقل كرده و گاه خود به نقد آنها پرداخته است؛ از جمله:
در شرح حال حسين بن يزيد نوفلى مىگويد:
قال قوم من القمّيّين أنّه غلا فى آخر عمره. و اللَّه أعلم، و ما رأينا له رواية تدلّ على هذا؛